Azerbaycan gezilecek yerler listesi, uzun. Köklü bir kültürü olan bu ülke, hem tarihi hem güncel özellikleri hem de mutfağı ile çok önemli. Azerbaycan gezisi ile köklerimizin izlerini taşıyan bu ülkeyi keşfedebilirsiniz.
Azerbaycan Hakkında
Azerbaycan Cumhuriyeti, Hazar denizinde kıyısı olan Kafkas ülkeleri arasında yer alıyor. 87.000 metrekare yüzölçümüne sahip ülke zengin kültürel mirası ile turistlerin dikkatini çekiyor. Anayasada resmi dini olmayan Azerbaycan halkının çoğunluğu Müslümandır. Türkiye ile kardeş ülke olan Azerbaycan (Odlar Diyarı) ateş ülkesi olarak da biliniyor. Azerbaycan adının Farsçada ateş anlamına gelen “Azer” ve koruyucu anlamına gelen “Pāyegān” kelimelerinden geldiği söyleniyor. Azerbaycan Cumhuriyetinde 59 eyalet, 75 şehir bulunuyor. Ermenistan, Gürcistan, Türkiye İran ve Rusya ile komşu olan ülkenin Hazar denizine kıyısı bulunuyor. Halkın kültür düzeyi oldukça yüksek olan ülkede hemen her Azeri vatandaşı müzikle ilgileniyor. Kitap okuma oranı dünya standartlarından yüksek olan ülke edebiyat ve resim sanatlarında oldukça gelişmiştir.
Azerbaycan Tarihi
MS 3. Yüzyılda Sasaniler ve 7. Arap halifesi tarafından işgal edilen ülke aynı yıllarda İslamiyeti tanımış. 16. yüzyılda Şah İsmail tarafından ülke toprakları üzerinde Safeviler Devleti kurulmuş. 18. yüzyılda çeşitli hanlıklara bölünen ülke, 20. yüzyılda Ruslar ve Ermeniler tarafından abluka altına kalmış. Azerbaycan, 30 Ağustos 1991 yılında da bağımsızlığını ilan ederek Azerbaycan Cumhuriyeti olmuş.
Azerbaycan’ın Başkenti
Azerbaycan’ın başkenti olan Bakü, mutlaka görülmesi ve gezilmesi gereken yerlerinde başında geliyor. Bakü adı “Tanrının şehri” anlamına gelen Bagavan kelimesinden geliyor. Zengin tarihi ile ön plana kentte Kız Kulesi, Şirvanşahlar Sarayı, Bibiheybet Camini gezebilirsiniz. İçeri şehir denilen bölgede pek çok tarihi yapıyı bir arada görebilirsiniz.
Modern görünümlü olan Bakü şehri, Alev Kuleleri ile dikkat çekiyor. Hazar denizine paralel olarak hazırlanan Bakü Bulvarı, Deniz kenarı Milli Parkı olarak koruma altına alınmış. Koruma altına alınan bölgede hiçbir yapıya izin verilmiyor. Bakü Dönme Dolap, Azerbaycan Halı Müzesi, müzikal çeşme, anıtlar, heykeller Bakü bulvarı üzerinde yer alıyor. Bakü’ye geldiğinizde Azerbaycan Ulusal Güzel Sanatlar Müzesini de ziyaret etmelisiniz. Niyazi Sokakta bulunan müzede 15000 kadar eser sergileniyor. Bakü’nün simgeleri arasında yer alan televizyon kulesinin 62. katında dönen bir restoran bulunuyor. Şehri yukarıdan izlemek isterseniz, Bakü Televizyon Kulesi alternatifini değerlendirebilirsiniz.
Bibi-Heybet Camii/ Bakü
13. yüzyılda Şirvanşah 2.Ferruhzad bin Asitan tarafından yaptırılan cami 1936 yılında Sovyet rejimince yıkılmıştır. 1998 yılında tekrar inşa edilen eser yıkılan caminin aynısıdır. Bakü körfezinde yer alan Bibi-Heybet Camii’nde oniki imamın yedincisi olan İmam Musa Kazım Hazretlerinin kızı Hekime’nin ve İmam Musa Kazım hazretlerinin üç torununun kabirleri bulunuyor. Hz. Hekime’nin düşmanlarına onunla ilgili bilgi ulaşmasın diye camiye Bibi-Heybet adı verilmiş. Hacı Bedir Hazretleri, Hekime hanımın adını saklayarak ona Bibi dermiş. “Bibi heybet” Heybetin halası anlamına geliyor. Hacı Bedir’in camide bulunan kabri Hekime hanımın ayak tarafında ve ondan aşağı seviyededir.
Kız Kulesi/ Bakü
Azerbaycan’ın simgeleri arasında yer alan Kız Kalesi, Hazar Denizi kıyısında ve limana hakim noktada yer alıyor. 30 metre yükseklikte olan eser 12. yüzyılda mimar Mesud Bin Davut tarafından yapılmış. Dairevi planlı olan kule sekiz kat olacak şekilde inşa edilmiş. Günümüzde katlarda yer alan odacıklarda tarihi eserler sergileniyor. Kulenin katlarına minare merdivenine benzeyen merdivenle çıkılıyor.
Kulenin duvarları belli yüksekliğe kadar kesme taş olarak örülmüş. Üst kısımlarda yer alan duvarlar küçük taşlarla bir içerden bir dışardan örülerek estetik görünüm oluşturulmuş. Silindir şeklinde olan kule güney tarafından bir destek duvar ile birleştirilmiş.
Azerbaycan’a gidildiğinde görülmesi gereken yerlerin başında Kız Kulesi geliyor. Mimarisi ile ilgi çeken yapı için sanatçılar opera, şiir ve müzikal eserler hazırlamış.
Şirvanşahlar Sarayı/ Bakü
UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Şirvanşahlar Sarayı, yakın doğunun en muhteşem mimari eserleri arasında yer alıyor. Mimari özellikleri ile dikkat çeken bina 15. yüzyılda Şirvanşahlar hanedanının Şahı İbrahim Halilullah döneminde yapılmış. 1964 yılından günümüze müze olarak kullanılan saray Bakü, içeri şehir bölgesinde yer alıyor.
Ramana Kalesi
14. yüzyılda savunma amaçlı yapılan kale, Şirvanşahlar döneminde toprakların güvenliği için kullanılmış. Etkileyici görünüşü ile pek çok filmde set olarak kullanılan kalede fazla dekoratif unsur bulunmuyor. Dikdörtgen planlı Ramada kalesinin tam ortasında 15 metre yüksekliğinde kule bulunuyor. Ramada Kalesi muhteşem manzarası ile görülmeye değer yerler arasında yer alıyor.
Muhammad Camii/ Bakü
11. yüzyılda Bakü İçerişehir’de inşa edilen cami Azerbaycan’daki ilk islami yapıdır. Siniggala Camii olarak da bilinen eser bu adı minaresinden alıyor. İran Rus savaşı sırasında minaresi zarar gören cami, hasar görmüş kule anlamına gelen Siniggala adı ile anılıyor. Caminin minaresi o günlerin direnişini hatırlattığından onarılmıyor.
Ateşgah Tapınağı/ Bakü
“Sonsuz Ateş Yeri” olarak adlandırılan yapı Zerdüşt dininin ve Hinduların ibadet yeri olarak kabul ediliyor. Surakhany bölgesinde yer alan bina bir çeşit kale tarzında inşa edilmiş. 18. Yüzyılda ticaret yolları üzerinde kalan yapının Hinduların ibadet yeri olarak da kullanıldığını gösteriyor. Müzeye çevrilen tapınakta görebileceğiniz pek çok detay bulunuyor.
Şeki Hanları Sarayı
1797 yılında Muhammed Hasan Han tarafından yapılan Şeki Hanlar Sarayı, 2019 yılında Dünya Mirası olarak tescillendi. Ortaçağ mimarisinin en önemli yapıları arasında yer alan saray, estetik yapısıyla görenleri kendine hayran bırakıyor. Surlar ile çevrelenen saray Azerbaycan’da mutlaka görülmesi gereken yerler arasında bulunuyor. İki katlı olarak inşa edilen sarayda 6 oda, 4 koridor. 2 adet aynalı balkon bulunuyor. Sarayın pencerelerinde her metrekaresinde birbirine geçmiş çıta ve cam parçaları bulunuyor.
Şeki Han Sarayını ziyaret için gittiğinizde Şeki kalesini ve Şeki şehrini de ziyaret edebilirsiniz. Bakü’nün batısında bulunan Şeki şehri Kafkasya’nın en eski yerleşim merkezleri arasında yer alıyor. İpek yolu üzerinde bulunan şehir, nakışları ve el sanatı ürünleri ile turistlerin ilgisini çekiyor.
Garasu ve Lökbatan Çamur Volkanları
Dünyanın en fazla çamur volkanına sahip olan Azerbaycan’da 350 adet volkanik dağ bulunuyor. Çamur volkanı, volkanik arazilerde kil, mil, sıcak su ve gazın etkileşimiyle oluşan küçük hareketli çamur birikintileridir. 1-2 metre yükseklik ve genişliğideki çamur çukurlarının çoğu Bakü’deki Gobustan Milli parkının yakınlarında bulunuyor. Lökbatan Çamur Volkanı, püskürtme sayısına göre dünyanın en aktif beş çamur volkanı arasında yer alıyor. Bu muhteşem doğa olayını her yerde göremeyebilirsiniz.
Shirvan Milli Parkı
Hazar denizi yakınında yer alan Shirvan Milli Parkı, 2003 yılında koruma altına alındı. Yarı çöl, çöl, sulak peyzaj alanına sahip park 54.000 hektarlık alana sahip. Çamur volkanlarının da yoğun olarak bulunan parkın kuzey bölümünde kamp alanları bulunuyor.
Gobustan Ulusal Parkı
Gobustan Ulusal Parkı 2007 yılında UNESCO Dünya Miras listesine dahil edilmiştir. Bakünün 64 km. güneybatısında 4.536 hektarlık alanda yer alıyor. Azerbaycan’daki en eski yerleşim yeri olan alanda 40.000 yıl öncesine dayanan kaya çizimleri bulunuyor. Eski kervan yolu üzerinde yer alan Gobustan’da kültürel kalıntılar ve kaya oymaları bulunuyor.
Yanardağ/ Bakü
Bakü’nün yakınlarında “Ateş Diyarı” olarak bilinen yamaçta sürekli yanan doğalgaz ateşi bulunuyor. Yanardağ alevleri Absheron Yarımadası’nda ince gözenekli kumtaşı tabakasından havaya 3 metre kadar çıkmaktadır. Altında bulunan gaz rezervlerinden dolayı daima yanan dağ Azerbaycan’da görülmeye değer yerler arasında bulunuyor.
Bakü Minyatür Kitap Müzesi
Bakü Minyatür kitap müzesi, Zarifa Salahova tarafından biriktirilen kitaplardan oluşuyor. 2002 yılında açılan müzede sergilenen kitapların çoğunluğu Ukraynalı bir koleksiyoncuya aittir. Dünyaca ünlü yazarlara ait eserlerinin minyatür baskılarını bu müzede bulabilirsiniz. Bakü minyatür kitap müzesinin Shaki, Nahçıvan ve Gence’de şubeleri bulunuyor. Müzede 17. Yüzyıldan kalma Kuran-ı Kerim’in minyatür kopyası da bulunuyor. Bu müze kendi konumunda dünyada tek olma ünvanını taşıyor.
Azerbaycan turu planlayarak bu ülkenin güzelliklerini keşfedebilirsiniz. Çocuklarla ailece yapacağınız bir yurtdışı gezisi için de ilginç kültürel özellikleri, Türk kültürünün kadim izleri ile Azerbaycan iyi bir seçim olabilir.
