Antalya’nın Kaş İlçesi’nde konumlanan Bezirgan Köyü, bünyesinde Likya Lahitlerinden esinlenerek 350 sene önce yapılan tahıl ambarlarına ev sahipliği yapıyor. Yan yana dizilen ve lahiti andıran 125 ambar, birbirinden eşsiz mimari yapıları ve ahşap dokularıyla görenleri adeta büyülüyor. Evliya Çelebi’nin de mimari özelliği ile Seyahatnamesinde bahsettiği Bezirgan Tahıl Ambarları, çivisiz olarak Likya mezarları göz önünde bulundurularak elde ediliyor.
Bezirgan Köyü’nde bulunan tahıl ambarları 2012 senesinde önemli bir kültür varlığı olarak tescil edildi. Ancak bu tarihten sonra ambarların korunması için herhangi bir adım atılmıyor. Geçmişten bugünlere kadar tarımsal üretim bölgesi olarak anılan bu alan, 1980 senesine dek sahil ile yayla arasında bir köprü görevi görüyor. Bezirgan’ın sözcük olarak ise, “tüccar, satıcı” anlamını taşıyor.
Bezirgan Köyü
Bezirgan Köyü, 2010 senesinde İngiliz The Times Gazetesi sayesinde “Türkiye’de Gizli Kalan 6 Yer” arasında sayılınca aniden popülerliği artan bir köy haline geldi. Bezirgan’ın sözcük anlamı ise, “pazar yeri” imiş. Son derece bereketli bir ovaya sahip olan köyün binlerce yıl öncesinde göl yatağı olduğuna dair söylentiler bulunuyor. Hatta köyün, bölgedeki en eski yerleşim noktalarından biri olduğu da tahmin ediliyor. Bezirgan köyünün bilinen geçmişi ise, 250 sene öncesine dayanıyor. Urfa’nın Birecik Yöresinden gelen Karakeçili aşiret üyelerince Kışla Dağı sırtına kurulan bir Türkmen Köyü olarak da biliniyor. Ayrıca bu köyün eski isminin Pirha olduğu ve bu köye 20 dakika uzaklıkta Pirha Antik Kenti’nin olduğu da öğreniliyor.
Tarihi Bezirgan Ambarları, tarihi Likya yolu üstünde bulunmasının dışında Osmanlı Döneminde Kalkan ve Elmalı arasında ticaret yapılan bir kervan yolu bu köyden geçiyormuş. Söz konusu dönemlerde de hem tahıl üretimi hem de tahıl ticareti aktif bir biçimde yapılıyormuş. Tarihi tahıl ambarları ise, bahsi geçen tahılları muhafaza etmek üzere yapılmış.
Tertemiz havası, yemyeşil doğası, ova manzarası ve bereketli topraklarıyla dikkat çeken Bezirgan Tahıl Ambarları, her yıl yerli ve yabancı turistlerin ilgisini toplamayı başarıyor. Serin havasından dolayı sıcaktan bunalan Kalkan halkının kaçış yaptığı noktalar arasında yer alıyor.
Tarihi Bezirgan Tahıl Ambarları
Osmanlı İmparatorluğu zamanında Kalkan ve Kaş bölgesinin önemli ticaret noktaları konumunda yer alan Bezirgan Köyü, bünyesinde barındırdığı tarihi tahıl ambarları ile dikkat çekiyor. Tahıl ambarlarının sıra dışı mimarisi ve ahşap dokusu görenleri etkilemeyi başarıyor. Bundan 350 sene önce Likya Lahitlerinden esinlenilerek sedir ağacından iç içe geçecek şekilde yapılan bu ambarlar, resmen zamana meydan okuyor.
Bezirgan tahıl ambarlarından bir tanesi taş olmak üzere 125 tane ambardan bir bölümü bugün hala bölge halkı tarafından tahıl saklama amacıyla tercih ediliyor. Ancak bölgede turizmin gelişmesiyle beraber tarım yerine turizmi tercih eden halk, daha önce bakımını yaparak kullandıkları ambarları kaderine terk etmiş. Taştan elde edilen ambarın bekçi evi olarak tercih edildiği ambarların büyük bir bölümü bakımsızlıktan ötürü yıkılmaya başlıyor.
Çok eskiye dayanan birçok yapının ahşapları ve çatısı çürük görünüyor. 125 tane ambarın yarısından daha azında tahıl depolanırken, bir bölümü kış mevsiminde sahil bölgesine giden köylülerin eşyalarına ev sahipliği yapıyor.
Zamanında sel baskınları düşünülerek dik bir yamacın eteğine inşa edilen Bezirgan Ambarları, toplu haldeki tek örnek olarak büyük bir önem taşıyor. Diğer ambarlar çevrede dağınık bir şekilde konumlanıyor. Toplu duran Bezirgan Ambarları zamanında Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesine de konu olmuş. Geçmişten bugünlere kadar içerisinde baklagiller, tahıl, ziynet eşyası gibi birbirinden farklı eşyaların saklandığı ambar, çivi kullanılmadan elde edilmiş. Ahşap işçiliğinden ötürü değerli bir kültür motifini oluşturan bu yapılar, özelliklerini yitirmek üzere. Hatta bazı vatandaşlar, Bezirgan tahıl ambarlarının bazılarını turistik tesislere satmış.
Tarihi Likya yolunda bulunan Bezirgan Tahıl Ambarlarının üzeri sac ve çinko materyali ile kaplanmış. Bu şekilde de baya dikkat çeken ambarlar, her yıl yerli ve yabancı turistler tarafından ziyaret ediliyor. Eşsiz mimarisiyle turizme katkıda bulunan bu ambarlar, 2009 senesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi tarafından devlet arşivine alınmış.
Bezirgan Tahıl Ambarları Kaç Senelik?
Bezirgan tahıl ambarlarının geçmişi hakkında net bir bilgi bulunmuyor. Ancak söylentiler arasında bu ambarların geçmişinin 100 yıldan fazla olduğu yer alıyor. Köydeki halkın tahminine göre ise, 250 ila 300 yıllık bir geçmişlerinin olduğu düşünülüyor.
Bezirgan’da Kaç Tahıl Ambarı Var?
Bezirgan Tahıl Ambarları başlarda 150 ile 180 adet arasında değişiklik gösteriyormuş. Zamanın geçmesiyle beraber bakım yapılmaması ve iklim şartları, 90 tane ambarın kalmasına neden olmuş. Yani bir o kadar daha ambar hasar görmüş ve bugünlere kadar ulaşamamış.
Bezirgan Tahıl Ambarları 2021 senesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tescil ediliyor. 2012 senesinde bulunan yaklaşık 10 tane tahıl ambarı günümüze kadar ulaşamamış.
Bezirgan Tahıl Ambarlarının İçinde Ne Var?
Bezirgan Tahıl Ambarlarının içerisi dört tane gözden oluşuyor. Bu gözlerin içerisine ise, nohut, arpa, buğday gibi daha pek çok tahıl ürünleri konuluyor. Ahşaptan yapılan ambarların tercih edilme sebepleri arasında ise, içerisine konulan ürünün taze kalması ve bozulmaması yer alıyor. Bu ambarların içerisinde yiyeceklerin yanı sıra yorgan, yastık, battaniye, yatak gibi eşyalarla beraber değerli eşyalarda saklanıyormuş. Yani geçmişte Bezirgan Tahıl Ambarları bir nevi banka gibi kullanılıyormuş.
Bezirgan Tahıl Ambarlarının Özellikleri Neler?
Bezirgan Tahıl Ambarlarının hepsi aynı özellikleri içeriyor. Ambarların sundurma kısmı 1 buçuk metre yüksekliğine sahip. Bunun nedenleri arasında ise, ambardan alınan herhangi bir ürünün ata ya da eşeğe kolay bir biçimde konulması sağlamak yer alıyor. Bu sundurma bölümünün hemen altında seki taşı ismindeki bir taşta bulunuyor.
Bezirgan ambarlarının yapımında sedir ağacı tercih edilmiş. Bunun nedeni ise, bu ağacın sert dokulu, antiseptik ve uzun ömürlü olmasından kaynaklanıyor. Söz konusu özelliklerinden ötürü ambarlara böcek ve haşereler ulaşamıyor.
Bezirgan Köyü’nde Nerede Kalınır?
Antalya’nın kaş ilçesinde bulunan Bezirgan Köyü, her yıl milyonlarca turist tarafından ziyaret ediliyor. Hem tarihi yapılara hem de eşsiz atmosfere şahit olmak isteyen turistler, bu bölgeye hayran kalıyor. Bazıları günübirlik geziyle gelse de bazıları uzun süre kalmayı amaçlıyor. Bezirgan Köyünde bulunan otantik yapıdaki taş evlerden bazıları ise, turistlere pansiyon olarak hizmet sunuyor. Özellikle Likya Yolu’nu yürüyenlere pansiyon gibi konaklama seçeneklerinin olması güzel oluyor. Bunun dışında apart, otel ve villa hizmeti sunan işletmelerde bulunuyor. Her zevke ve ihtiyaca yönelik konaklama alternatiflerin varlığı turistleri mest ediyor. Buraya gitmeden önce işletmeleri arayarak fiyat bilgisi almak ve rezervasyon yaptırmak mümkün oluyor.
Bezirgan Köyü, kamp tutkunlarına hitap eden bir rota. Buraya giderken büyük ulu çınar ağacı ve ağacın altında sedirini görülüyor. Bu çınar ve çevresi kamp yapmak isteyenler için oldukça uygun oluyor. Bu bölgenin hemen yakınında halka açık olan bir tuvalet ve tuvaletin dışında da çeşme yer alıyor. O nedenle ister çadır kurarak istenirse de karavan ile konaklamak mümkün oluyor.
