Uzungöl, Trabzon ilinin Çaykara ilçesine bağlı bir mahalledir. Adını kıyısında bulunduğu Uzungöl’den almaktadır.
Uzungöl Tarihi
Yerleşimin kayıtlara göre ilk olarak 1500’lü yılların sonralarında olduğu yer almaktadır. İlk ismi Rumca Saraho olarak adlandırılmıştır. Az sayıda gayrimüslim yerleştiği düşünülen yere daha sonra müslümanların gelmesiyle nüfus artmış, 1876 yılı kayıtlarında 229 hane olduğu belirtilmiştir. Cumhuriyetin kurulmasından sonra uzun yıllar Of ilçesine bağlı kalmıştır. Çaykara’nın ilçe olmasıyla birlikte 1948 yılından itibaren bölgenin tamamı bu ilçe sınırlarına alınmıştır. 1969 yılında kurulan Uzungöl Belediyesi daha sonra çıkarılan bir kanunla belediye olmaktan çıkarılmıştır.
Türkiye’de en çok yağmur yağan orman bölgesindeki Soğanlı ve Kaçkar Sıradağları’nın birleşim yerinde bulunmaktadır. Bu dağlarda bulunan ormanlar dünyada ılıman bölgede bulunan en eski ormanlardandır. Bol yağış ve ılıman iklim sayesinde her mevsimde yaygın bir yeşil örtüye sahiptir. Soğanlı ve Demirkapı Dağları’nda tespit edilmiş 60’a yakın endemik bitki türü bulunmaktadır. Yaban hayvan hayatı için de bu eski ormanlar çok uygun bir yaşam alanı sağlamaktadır. Uzungöl Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde toplam 69 memeli ve 250 adet kuş türü tespit edilmiştir. Boz ayı, kurt, karaca, dağ keçisi, yaban keçisi bu türlerden sadece birkaç tanesidir. Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin bitkisel ve biyolojik yaşam çeşitliliği tespiti için yapılan araştırmalarda yaklaşık 650 civarında bitki türü saptanmıştır. Uzungöl’de ikisi kuyruklu kurbağa olmak üzere 8 farklı su canlısı tespit edilmiştir. Uzungöl, doğal sit alanına ve Özel Koruma Çevresi ve Tabiat Parkı Koruma statülerine sahiptir.
Uzungöl’de doğal koşulların zorluğu itibariyle nüfus giderek azalmaktadır. Ancak son yıllarda turizmin artmasıyla bu olumsuz durumda bir gerileme tespit edilmiştir.
Uzungöl, vadinin ortasında yamaçlardan düşen kayaların Haldizen Deresi’nin önünü kapatmasıyla meydana gelmiş bir eko-turizm merkezidir. Yüzey rakımı 1.050 metredir. Trabzon’a olan uzaklığı yaklaşık olarak 444 kilometre, Çaykara’ya ise 19 kmdir.
Gölün sathı, mevsiminde gelen su miktarına bağlı olarak farklılıklar gösterse de genelde boyu 1000 metre eni ise 500 metre, derinliği ise 15 metre civarındadır. Gölde, alabalıklar yaşamaktadır. Belediye tarafından yapılan imar planına göre geleneksel ahşap yapılar yaylanın kuzeybatı yönündeki çayırlık yamaçlarda, kuzeybatı yönündeki beton yapılar ise daha göle yakın tarafta bulunmaktadır.
Son yıllarda eko-turizmin oldukça arttığı ve turistlerin ilgi odağı haline geldiği için; Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, göl çevresindeki yapılanmanın azaltılması için birtakım önlemler almaktadır. Hatta betonarme yapı olan cami ve okul kapatılmıştır.
Uzungöl Gezi Rehberi
Günümüzde gölün çevresinde Haldizen Deresi yanında özel sektöre ait bungalovlar bulunmaktadır. Güneye doğru uzayıp giden Haldizen Deresi Vadisi büyük doğa zenginliklerine sahiptir. Uzungöl’e yaklaşık 20 km mesafede , yüksek dağlarda yer alan 10 kadar ufak göl yörede turistlerin spor aktiviteleri için muazzam yerlerdir. Uzungöl’e gelen turistler, mevcut tesislerde konaklayıp uzun doğa yürüyüşleri yapabilmektedir. Uzungöl manzara olarak insanın ufkunu besleyen bir doğa harikasıdır. Bölgeye gelenlerin yapabildiği aktivitelerin arasında; trekking, kuş gözlemi, botanik turları, Şekersu, Demirkapı, Yaylaönü gibi meşhur yaylalara geziler bulunmaktadır.
Uzungöl’ün ormanlarına rehbersiz girmek özellikle gece çok tehlikeli olabilir. Boz ayıların sayıları oldukça fazladır. Ayrıca kurt, tilki, yaban keçisi gibi türler de sık rastlanabilmektedir. Bu nedenle tedbirsizce yapılabilecek doğa yürüyüşleri risk teşkil eder. Bölgede Karadeniz Bölgesi’nin içinde barındırdığı lezzetlerin en güzel sunulduğu restoranlar mevcuttur. Turizmin artmasıyla bölgedeki usta şeflerin sayısı artmış ve kahvaltıdan başlayıp gece yatıncaya kadar her öğün yöresel lezzetlere ulaşım imkanı vardır. Göl manzaralı Uzungöl’de bulunan restaurantlar, hem gözünüze hem de midenize hitap etmektedir.
Uzungöl’de Ne Yenir?
Kültür gezileri ve aktivitelerden sonra dinlenmenizi ve enerjinizin yenilenmesini sağlayacak unsur Uzungöl’ün yöresel yemekleri olacaktır. Uzungöl’de yemek için içerisinde barındırdığı oteller ve restoranlar hizmet vermektedir. Uzungöl’deki restaurantlar ailecek, yakınlarla ya da turlarla gelenler için Trabzon’un en güzel yerlerinden olan Uzungöl’ün meşhur yemeklerini servis eder. Burada her damağa hitap eden lezzetlerin yanı sıra Karadeniz’in geleneksel yemeklerinin tadına bakılabilir. Uzungöl ve yemek denilince akla ilk olarak “kırmızı benekli alabalık” gelmektedir. Uzungöl’ü besleyen kırmızı benekli alabalıklar ızgarada ya da tavada tereyağ ile pişirilir. Uzungöl’de Trabzon’u geleneksel yemeği olan kuymak, güveçte et tavsiye edilen diğerleridir. Bunların yanı sıra hamsili pilav, hamsi pilaki, hamsi kuşu, hamsi köftesi, hamsi tava, hamsi buğulama, hamsi çıtlaması gibi 30 çeşit hamsi yemeği de tercih edilebilir.
Mısır unu, Karadeniz denilince akla ilk gelen yiyeceklerden biridir. Her yemekte mutlaka mısır unu farklı sebeplerle kullanılmaktadır. En ünlü mısır ürünü ise mısır ekmeğidir. Kahvaltıların ve tüm yemeklerin vazgeçilmezi olan mısır ekmeği tüm Uzungöl’deki mekanların olmazsa olmazıdır. Trabzon’un en lezzetlilerini barındıran meşhur Karadeniz pideleri; yumurtalı, ıspanaklı, kavurmalı, kıymalı şeklinde Uzungöl’deki mekanlarda da bulunmaktadır.
Uzungöl Nerede?
Uzungöl’e ulaşım yaz aylarında turist sayısının artmasıyla çeşitli alternatiflere sahip olmaktadır. Trabzon’un büyük turizm kapasitesine sahip bu yöresine bölgedeki birçok yerel ve ulusal turizm ve seyahat acentaları hizmet vermektedir. Bu firmalar günübirlik seferler düzenlemektedir. Kış mevsimi ve sonbaharda azalan turist sayısıyla birlikte bölgeye ulaşım seçenekleri azalmaktadır. Çaykara ilçesinde sürekli faaliyet gösteren firmalarla ulaşım her mevsim yapılmaktadır. Trabzon’dan ulaşım karayoluyla sağlanmaktadır. Çaykara ile Uzungöl yol bağlantısı geçtiğimiz yıllarda ıslah çalışmalarıyla tamamlanmış ve yol daha güvenli hale getirilmiştir.
Çaykara’dan Uzungöl’e giden yol daima Solaklı Deresi’nin vadisini takip eder ve yolun etrafında tipik Karadeniz iklimine ait yeşilin her tonunu görebileceğiniz bitki örtüsü ile dağların farklı yerlerine kurulmuş yöreye özgü köy evleri siz eşlik eder. Bu istikamette seyahat ederken birbirinden renkli ve güzel çay bahçelerini görebilirsiniz. Ayrıca yol üzerinde durup vakit geçirebileceğiniz bir çok mekan mevcuttur.
Rize, Artvin tarafından ulaşmak isteyenlerin Trabzon’a gitmelerine gerek yoktur. Onlar Of ilçesinden Uzungöl’e saparak ulaşımı yapabilirler. Havayolu ile ulaşımda Trabzon Uluslararası Havalimanı kullanılmaktadır. Trabzon’dan uzak bir yerden gelip Uzungöl’e gitmek istiyorsanız, en kısa yol havayoluyla mümkündür. Türkiye’nin bir çok havalimanından Trabzon’a günlük uçuşlar sağlanmaktadır. Havalimanı şehre yakın olduğu için, oradan Uzungöl’e geçiş karayoluna göre çok daha kısa sürmektedir. Havalimanı, yurt içi seferleri olduğu kadar yurt dışına da hizmet vermektedir. Çok sayıda uçak firması yurt içi ve yurt dışı destinasyonu olarak Trabzon Havalimanı’nı uçuş listelerine almışlardır.
Trabzon’un Karadeniz’in en önemli liman kentlerinden biri olması nedeniyle karşılıklı olarak Samsun, İstanbul ve İzmir’e deniz seferleri düzenlenmektedir. Özellikle yaz aylarında turizmin yoğunluğu nedeniyle bu sefelerdeki sayılar artış göstermektedir. Ayrıca uluslararası alanda da deniz ulaşımı yolcu taşımada kullanılmaktadır. Ancak deniz yolu ulaşım seçeneği daha çok iç turizmde tercih edilmektedir. İlerde bu ulaşım seçeneği daha cazip hale getirilirse özellikle yaz aylarında Trabzon Limanı üzerinden başta Uzungöl olmak üzere bu çevredeki turistik yörelere ilgi daha da artabilir.
Uzungöl Yapılacaklar
Uzungöl özellikle doğa severlerin mutlaka gezip görmesi gereken, içerisinde barındırdığı şelaleler, yaylalarla birlikte mavinin ve yeşilin tüm güzelliğini sergiliyor. Etrafında bulundurduğu sık ormanlar sebebiyle de oksijen açısından oldukça zengin bir doğa harikası olan Uzungöl, barındırdığı temiz hava sebebiyle solunum problemleri yaşayan kişilere tavsiye edilen ilk yerlerden bir tanesidir.
