Deport, güvenlik birimleri aracılığı ile belli bir ülkeden sınır dışı etmek ya da edilmek anlamına geliyor. Vizenin bitmesi, terör örgütü suç üyesi olma ya da bulunulan yabancı ülkede yasalara uygun şekilde davranılmaması gibi durumlarda, insanlara sınır dışı edilme kararı verilebilir.
Hakkında sınır dışı kararı verilmiş olan bir yabancının kendisine ya da tuttuğu avukatına, deport kararı yasal olan gerekçe ve düzenlemeler aracılığı ile tebliğ edilir. Bu tebliğ karar sonrasında ise on beş gün içinde yetkili mahkemeye başvurulması gerekir. Alınan deport kararı için yargılama süreci devam ederken bu yabancı kişi sınır dışı edilemez, son kararın verilmesi beklenilmesi gerekir. Ayrıca, sınır dışı edilen kişiye deported ifadesi de kullanılır.
Bunun yanı sıra deported ifadesi, günlük kullanımda tehcir yani zorunlu göç ettirilme anlamına da gelir. Bir aile ya da bir topluluk bazı durumlar sonucu sonrasında başka ülkelerden birine göç etmek durumunda kalabilir. Bir suç işleme olayı ya da başka nedenlerden dolayı insanlar hakkında deport işlemi oluşturulması mümkün. Sınır dışı edilecek olan bu insanlar, kendi ülkelerine ya da başka bir ülkeye hava yolu ile gönderiliyor.
Deport Yolcu Kimdir?
Hava alanında bulunan yolculuk için bekleyen uçakları ya da diğer yolcuları tehlikeye atacak durumları sergileyen insanlar tespit edilir ve sonrasında hala tehlike ve tehdit devam edebileceği düşünülüyorsa ya da zor bir durumun çıkacağından endişe ediliyor ise, orada bulunan güvenlik görevlileri bu insanları deport edebilme hakkına sahip.
Hatta hava alanında işlenen suçlar için, suçlu kişilere deport kararı ve ardında kelepçe ile tutma cezası da o an verilebilmesi mümkün. Bu duruma da deport yolcu adı verilir.
Deport Edilen Kişinin Ülkeye Geri Girişi Mümkün Mü?
Deport kararı çıkan ülkeye, geri girmek genelde mümkün. Ancak bu deport nedeni ortadan kalkmalıdır ve kişinin suçsuzluğu da tamamen ispat edilmiş olmalı.
Kişi isterse öncelikle kendisine verilen sınır dışı edilme kararına itirazda bulunabilir. Ve bu itiraz süreci de idari bir süreç gerektirir. İdare mahkemelerinde, hakkında deport kararı çıkan vatandaşlar, iptal davası açabilir ve o anda idari olan süreci başlatabilir.
Yabancı bir ülkeden sınır dışı edilme kararı ile gelen bir vatandaş, bu ülkeye tekrar gelebilmek için meşruhatlı vize yolunu da kullanması gerekir.
Deport kararının bitmesi ya da kararın lehinde sonuçlanması ile de insanlar, ülkeye girme hakkına tekrar sahip olur. Tekrar gerekli tüm vize işlemleri kontrol edilir ve tamamlanır. Sonrasında ise kişinin istediği ülkelere girip çıkma işlemi normal hale, en kısa zamanda geri düzene girer.
Ülkemizde Kimlere Deport Etme Kararı Verilir?
- 5237 sayılı yasanın 59.maddesi içeriğinde, sınır dışı edilmesi gerektiği düşünülen yabancı kişiler için deport kararı verilir ifadesi yazılıdır.
- Terör örgütü üyeleri ya da herhangi bir suç örgütünün yöneticileri olan yabancılar hakkında da deport kararı verilebilir.
- Türkiye’ye giriş için, gerçek dışı olan sahte evrak kullanan kişiler hakkında deport kararı verilir.
- Ülkemizde yaşayan ve yasal olmayan yollardan kendi geçimini sağlamaya çalışan kişiler ya da çalışma izni olamayan yabancılar da deport edilir.
- Kamu düzeni ve halkın sağlığını tehlikeye atan yabancı kişiler hakkında deport kararı çıkarılır.
- Vizesi iptal olan ya da vize süresi dolmuş yabancılar için de deport kararı çıkabilir.
- Kendi oturum iznini iptal eden ya da bazı nedenlerden sonucunda oturum izni iptal edilen yabancı kişiler hakkında da deport kararı verilir.
Türkiye’yi Terke Çağrı
Ülkemizde bulunan ve hakkında herhangi bir sorunlu olay sonucu deport kararı çıkan bir vatandaşa, 15 ila 30 gün arasında çıkış yapmaları için gerekli bir süre tanınır. Hakkında Türkiye’yi Terke Çağrı kararı çıkmış kişiler, bu süre içinde oturum izni ya da çalışma izni gibi maddelere başvuru yapamazlar, sadece bir an önce ülkeden çıkış işlemlerini yapmaları beklenir.
Türkiye’yi Terke Çağrı Kimlere Uygulanmaz?
- Hakkında deport kararı çıkmış ama kaçma ya da kaybolma gibi risklerini taşıyan yabancı kişilerden hemen ülkeyi terk etmeleri beklenmez, bu durum o şartlara göre zorunlu değil.
- Ülkeye yasal giriş ve çıkış işlemlerini ihlal edenlerden de ülkeyi terk etmeleri beklenmez, bu kişiler için, sonrasında cezai işlemler yapılması daha uygun görülmüş
- Asılsız ve sahte evraklar ile oturma izni almış olanlara da Türkiye’yi terke çağrı uygulanmaz, sonrasında cezai işlemler uygulanır.
- Kamu düzenini ve kamu sağlığını tehdit durumuna düşüren kişilere de bu çağrı uygulanmaz.
Deport Kararı Alınmayacak Yabancılar Kimlerdir?
- Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, eziyete, işkenceye ya da insan dışı muameleye maruz kalabilecek yabancı kişilere, deport kararı verilmez.
- Ciddi sağlık sorunu olan vatandaşlar, tedavisi hala devam edenler, çok yaşlılar, ağır hastalıklı olan ya da hamile olan vatandaşlar için de zorunlu sınır dışı ettirilme kararı verilmez.
- İnsan ticaretine maruz kalmış mağdur insanlara da deport kararı çıkarılmaz.
Deport Sorgulama Nedir?
Farklı bir ülkeye girmek isteyen yabancı kişilerin, kuşku uyandırmaları sonucu ya da istenmeyen tehdit içerikli davranışları nedeni ile güvenlik birimleri inceleme yapmak isteyebilir. Kontrol işlemleri en fazla 4 saat içinde yapılır ve ülkeye giriş yapmayı isteyenlerin durumu araştırılır. Bu kişiler hakkında o an da kabul edilemez yolcu olarak işlem başlatılır. Eğer bu kontrol süreci uzarsa, kişi kendi ülkesine dönüp işlemlerin tamamlanmasını da bekleyebilir.
Ülkemize Giriş Yapması Yasak olan Yabancılar
- Oturma izni, çalışma izni ve pasaportu olmayan ya da bunları sahte olarak kullanan yabancıların ülke girişlerine izin verilmiyor.
- Vize süresi dolmuş ve onun yerine geçecek herhangi belgesi bulunmayan yabancıların da girişi mümkün değil.
- Kamu sağlığını tehlikeye sokacak bulaşıcı hastalığı olanlar ise kanunlara göre sınırımıza girmemeli gerekli
- Ülkemizde kaldığı sürece boyunca sağlık sigortası bulunmayan kişilerin de ülkemize giriş yapmaları mümkün değildir.
Ülkeye Giriş Yasağı Nedir?
Deport yani sınır dışı edilme konusundaki dikkat edilmesi gereken bir başka nokta ise giriş yasağı oluyor. Uygun bulunmayan yabancı kişilerin, normal şartlar altında ülkemize girişlerine izin verilmiyor. Göç İdare Genel Müdürlüğünce onaylanmış karar sonucu giriş yasağı kaldırılabilir ya da belli süreliğine bu kişilere ülkeye girmelerine müsaade edilebilir.
Ülkemiz dışına olup ancak ülkemize girince sorun teşkil edebilecek yabancı kişilerin de buraya gelmeleri engellenebilir. Bu sınır dışı edilme kararı alan kişilerin, Türkiye’ye girişleri de engellenmiş olur.
Deport için Bilinmesi Gereken Bazı Bilgiler
Yabancı her vatandaş kendilerine verilen süre boyunca ülkemizde kalma hakkına sahip. Ancak daha uzun süreli kalmak isteyenler ikamet izni başvurunda bulunup gereken süreyi uzatabilirler.
Kişiler eğer aldıkları süre dolmasına rağmen, ülkemizde kaldılarsa ülkeden çıkış işlemlerini yaptıklarında kaçak olarak kaldıkları süre miktarı belli olur ve bunun için para cezasını öderler. Bu nedenle süre doldu ise süreyi yenilemek ve uzatmak gereklidir, mümkündür. Hava alanlarında belirlenen bu cezalar, oradaki vergi ödeme noktalarında kolaylıkla ödenebilir.
