Doğu Anadolu Bölgesi’nin tarihi en köklü şehirlerinden biri olan Erzurum, tarihi dokusunun yanı sıra doğal güzellikleri ile de ziyaretçilerini kendine hayran bırakıyor. Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Erzurum tarihi ve kültürel zenginliğini bu medeniyetlerin kendisine bıraktığı mirastan alıyor elbette. Çoğunlukla kış turizmi için tercih edilse de aslında her mevsim Erzurum’u gezmek ve görmek için birçok sebep bulabilirsiniz.
Erzurum’da Gezilecek Yerler Listesi
Meraklıları için, Erzurum’da gezilecek yerler nerelerdir araştırdık ve bir liste haline getirdik. Erzurum gezisi planlıyorsanız mutlaka okuyun! Erzurum turu için size bir rehber hazırladık.
- Erzurum Kalesi
Erzurum’un Yakutiye ilçesinde bulunan Erzurum Kalesi’nin geçmişi yaklaşık 2500 yıl öncesine, Urartular’a kadar dayanıyor. Bu da kaleyi şehrin en eski tarihi eseri olma özelliğine kavuşturuyor. Bugün hala varlığını sürdüren iç kalenin ilk hali ise 415 yılında Bizans İmparatorluğu tarafından inşa edilmiştir. Erzurum Kalesi, şehrin güvenliğini sağlayan askerlerin yer aldığı iç kale ve halkın yerleşik olduğu cadde ve sokakları içinde bulunduran dış kaleden oluşuyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise iç kale içerisine İç Kale Mescidi inşa edilmiştir. 16.yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman ve 19.yüzyılda II. Mahmut tarafından onarılan kale 2021 yılında restore edilerek şehrin cazibe merkezi haline getirilmiştir.
- Ulu Camii
1179 yılında Saltuklular tarafından yaptırılmış olan Ulu Camii, Saltuklular’ın bir diğer isminin Atabey olması nedeniyle Erzurum’da Atabey Camii olarak da biliniyor. Şehrin en eski camisi olan Ulu Camii içerisinde toplamda 40 sütun bulunmaktadır. Ulu Camii’nin en önemli bölümü mihrap ve mihrap önünde bulunan kırlangıç kubbedir. Bu bölümlerin önemi ilk yapıldığı halini koruyor olmasından ileri gelmektedir. Caminin geri kalanı bazı dönemlerde birkaç kez onarımdan geçmiştir ve maalesef ilk yapıldığı halini koruyamamıştır. Ancak Saltuklu döneminden kalma bir cami olması nedeniyle mutlaka görülmesi gereken eserler arasındadır.
- Çifte Minareli Medrese
Gelelim Ulu Camii’nin hemen yanında yer alan ve Erzurum’un sembolü olan bir esere. 13.yüzyılın sonlarında yapıldığı kabul edilen Çifte Minareli Medrese bir Selçuklu eseridir. Bir diğer ismi de Hatuniye Medresesi’dir. Selçuklu mimarisinin muhteşem özelliklerini taşıyan medresenin zemin katında ondokuz, ilk katında ise onsekiz odası bulunuyor. Medresenin özellikle taç kapısında yer alan bezemeler, Selçuklu’nun taş süslemesinde gösterdiği başarının ve estetik anlayışın ne derece yüksek olduğunu gözler önüne seriyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Sultan IV. Murat tarafından kapsamlı şekilde onarılan ve bir süre tophane olarak kullanılan Çifte Minareli Medrese, bugün yapılan restorasyon çalışmaları sonucunda müze ve sergi salonu olarak hizmet vermektedir.
- Yakutiye Medresesi
1310 yılında İlhanlı hükümdarlığı döneminde inşa edilmiş olan Yakutiye Medresesi Anadolu’da bulunan kapalı avlulu medreselerin en büyüğü olma özelliğine sahiptir. Büyük motifli süslemeleri ve mimari özellikleri ile Erzurum’un görülmeye değer yapılarından biridir. 1995 yılında restore edilen medrese bugün Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.
- Erzurum Taşhan
Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamlarından Rüstem Paşa tarafından 1561 yılında yaptırılmış olan Taşhan ipek ve baharat yolları başta olmak üzere beş adet ticaret yolunun merkezinde bulunuyor. Osmanlı kervansaray mimarisinin en mükemmel örneklerinden biri olan Taşhan içerisinde mescit, dinlenme odaları, imarethane, bezirgan dükkanları ve binek hayvanlarının bağlandığı bölümler bulunuyor. Bu bölümlerden bir kısmı günümüze kadar ulaşmamış olsa da Taşhan geçirdiği restorasyonlar sonucunda bugün Erzurum’da hala ticaretin kalbinin attığı yer olma ünvanını sürdürüyor. En başta tespih olmak üzere gümüş ve bakır ürünler, yüzük, gerdanlık gibi birçok hediyelik eşyanın satıldığı han içerisinde aynı zamanda Erzurum’un meşhur oltu taşının işlendiği imalathaneler de bulunuyor. Eğer Erzurum merkezde nereler gezilir diye düşünüyorsanız gideceğiniz ilk adreslerden biri mutlaka Taşhan olmalı. Böylece hem Osmanlı’dan günümüze kalan bu harika eseri görebilir hem de eve dönüş zamanı geldiğinde sevdiklerinize hatıra olarak harika hediyeler alabilirsiniz.
- Lala Mustafa Paşa Camii
Kanuni Sultan Süleyman’ın komutanlarından Sadrazam Lala Mustafa Paşa tarafından 1562 yılında yaptırılan Lala Mustafa Paşa Camii Erzurum’da Osmanlı döneminde yapılan ilk cami olma özelliğini taşır. Caminin mimarı Mimar Sinan’dır. Bu cami Erzurum’da yapılan diğer Osmanlı dönemi camileri için de ilham kaynağı olmuştur. Lala Mustafa Paşa Camii, İstanbul’da yer alan Sultan Ahmet, Yeni Fatih ve Şehzadebaşı Camileri ile aynı plan tipi ile fakat onlardan daha küçük ölçekli olarak inşa edilmiştir. Erzurum’u ziyaret ettiğinizde Mimar Sinan’ın bu muhteşem eserini görmeden dönmemenizi öneriyoruz.
- Tortum Gölü ve Tortum Şelalesi
Erzurum, tarihi ve kültürel zenginliklerinin yanında doğal güzellikleri ile de ziyaretçileri kendisine çekiyor. Bu doğal güzelliklerden en önemlisi Tortum Gölü ve Tortum Şelalesi. 1700’lü yıllarda Kemerli Dağı’ndan heyelan sonucu kopan bir kütlenin Tortum Çayı’nın önünü kapatması sonucunda oluşmuş olan Tortum Gölü, yaklaşık 8 kilometrelik bir alanı kaplamaktadır. aynı zamanda gölün güney ucunda bir kuş cenneti bulunuyor. Gölün kuzey ucundan taşan göl suları ise doğal set üzerinden Tev Vadisine akarak Tortum Şelalesi’ni oluşturuyor.
Dünyanın en büyük şelaleleri arasında yer alan Tortum Şelalesi 21 metre genişliğe ve 48 metre yüksekliğe sahip. Her mevsim ayrı bir güzelliğe sahip olan şelalenin su akışının en görkemli olduğu dönem Mayıs ve Haziran aylarına denk geliyor. Su akışının azaldığı dönemlerinde de ayrı doğal güzellikler sunan Tortum Şelalesi her yıl birçok yerli ve yabancı turisti misafir ediyor. Aynı zamanda şelalenin alt kısmında ziyaretçiler için piknik alanları ve merdivenlerin kenarlarında izleme balkonları yer alıyor. Genel inanışa göre şelalenin merdivenlerinden çıkan ziyaretçilerde nefes darlığı ve kalp rahatsızlıkları görülmüyor.
- Narman Peri Bacaları
Erzurum’un Narman ilçesinde bulunan Narman Peri Bacaları, kayaçların yapısında bulunan demir elementinden dolayı kırmızı bir renge bürünmüştür. Bu muhteşem kırmızı renkten dolayı “Kırmızı Periler Diyarı” olarak da isimlendirilen Narman Peri Bacaları Türkiye’de en çok ziyaretçi çeken bölgelerden birisidir. Doğal güzelliği ile Erzurum’un en büyük açık hava müzesi olarak isimlendirebileceğimiz bu bölge aynı zamanda doğal sit alanı olarak tescillenmiştir. Erzurum’a gittiğinizde bu muhteşem doğa harikasını ziyaret edebilir ve mükemmel fotoğraflar çekebilirsiniz.
- Çoruh Nehri ve Çoruh Vadisi
Kaynağını Mescit Dağı’nın batı yamaçlarından alan Çoruh Nehri dünyanın en hızlı akan ve en derin nehirlerinden biridir. 376 kilometre uzunluğundaki nehrin 260 kilometrelik kısmı Erzurum il sınırları içerisinde kalmaktadır. İlkbahar aylarında akış hızı en yüksek seviyelere uzanan Çoruh Nehri, birçok turizm aktivitesine ev sahipliği yapıyor. Rafting ve kano gibi sporlara çok elverişli olan bu Çoruh Nehri’nde bu sporlar için çok zorlu parkurlar bulunuyor. Aynı zamanda 1993 yılında Dünya Rafting Şampiyonası’na ev sahipliği yapmış olan nehir, dünyaca ünlüdür.
150 kilometrelik bir alana yayılmış Çoruh Vadisi doğal güzellikleri ile dikkat çekiyor. Birbirinden ilginç endemik bitki türlerini içerisinde barındıran vadinin bir özelliği de yalnızca burada yetişen 3 bitki türünün olması. Hem İç Anadolu hem Akdeniz hem de Karadeniz iklim özelliklerinin görüldüğü Çoruh Vadisi aynı zamanda Türkiye’nin önemli kuş göç yollarından biri. Bu nedenle vadi içerisinde yırtıcı kuşları gözlemlemeniz mümkün. Bu muhteşem doğa harikasını görmek için mutlaka zaman ayırmalı ve eşsiz doğanın tadını çıkarmalısınız.
- Palandöken Kayak Merkezi
Erzurum’da kışın ne yapılır diye soranlara verebileceğimiz en net cevap sanıyoruz ki Palandöken’de kayak yapmak olacaktır. 3.176 metre yüksekliği ile Erzurum’un güneyinde yer alan Palandöken’de yılın 5 ayı kayak yapılabiliyor. 2011 yılında “25. Dünya Üniversiteler Kış Olimpiyatları”na ev sahipliği yapmış olan Palandöken Türkiye’de ve dünyada kış turizmi için cazibe merkezi haline geldi. Dünyanın en uzun ve en dik pistlerini barındıran Palandöken adrenalin tutkunlarının gözdesi.
Erzurum’a Gelmişken Bunları Yapmadan Dönmeyin!
Erzurum’u ilk defa ziyaret edecekseniz Erzurum’un neresi güzel sorusunu soruyor olabilirsiniz. Yaptığımız liste ile sizler için Erzurum’un en önemli tarihi ve doğal güzelliklerini derlemiş olduk. Bu yerleri gezip görmenin dışında Erzurum’da yapmanızı önerdiğimiz birkaç şey daha var.
Öncelikle Erzurum’un meşhur yemeklerinden tatmadan oradan ayrılmamanızı öneriyoruz. Peki Erzurum neyi ile ünlü? Bu sorunun ilk yanıtı meşhur Cağ Kebabı! Kendine has hazırlanma şekliyle damaklarınızı şenlendirecek bu kebabı mutlaka yemelisiniz. Aynı zamanda İspir fasulyesi, Erzurum döneri, hingel ve pekmezli baklava gibi lezzetleri de denemeyi unutmayın. Tabi ki Erzurum’a gitmişken meşhur kıtlama çayından içmeden dönmek de olmaz. Yine dünyaca ün salmış Oltu taşı atölyelerini gezerek Erzurum hatırası olarak Oltu taşından üretilmiş aksesuarlar alabilirsiniz.
