Göller kara üzerinde belirli sebeplerle oluşmuş çöküntülerin suyla dolması sonucu meydana gelir. Böyle anlatınca kulağa sıkıcı gelse de dünyanın en güzel manzaraları genellikle göl manzaralarıdır. Dünya üzerindeki göller, oluşma şekilleri ve içeriklerine göre farklı sınıflandırmalarda incelenebilir. Dünyanın yüzölçümünde büyük bir alan kaplayan bu su birikintileri, tatlı su veya tuzlu su içerebilir. Dünya üzerindeki göller hakkında inceleme yapmadan önce göllerin sınıflandırılması hakkında özet bir bilgi edinelim.
Dünyadaki Göllerin Sınıflandırılması
Göller yapılarına göre farklı kategorilerde incelenir. Oluşum şekillerinin etkili olduğu bu sınıflandırma şu şekilde yapılır:
- Tektonik Göller: Tektonik hareketler neticesinde yeryüzünde oluşan çukurların dolması ile oluşan göllerdir.
- Set Gölleri: Doğal yollarla oluşan setlerin sebep olduğu su birikmeleriyle meydana gelen göllerdir.
- Karstik Göller: Kalkerli yapıdaki toprağın eriyerek oluşturduğu çukurların dolması ile oluşan göllerdir.
- Buzul Gölleri: Dağların zirve noktalarındaki buzulların hareketleri sonucu oluşan çukurlarda biriken sular tarafında oluşan göllerdir.
- Volkanik Göller: Volkan hareketleri neticesinde veya sönmüş volkan tepelerinde su birikmesi ile oluşan göllerdir.
- Baraj Gölleri: Yapay yollarla su biriktirilmesi ile oluşan göllerdir.
Yapılarına göre değişiklik gösterse de dünya üzerinde birçok konumda göllere rastlamak mümkün. Bu kadar yaygın bir doğal güzellik olmalarıyla, ilgi duyulan ve merak edilen oluşumlar olarak karşımıza çıkıyor. Haliyle dünyadaki göller çoğu zaman turistik anlamda da çekici oluyor. Göller özelliklerine ve uygun şartlar dahilinde; ulaşım ve spor gibi konularda da yaygın olarak kullanılıyor. Genel olarak bakıldığında çok şaşırtıcı boyutlarda göller mevcut. Peki dünyanın en büyük 5 gölü nedir?
Dünyanın En Büyük 5 Gölü
Göller hakkında yapılan incelemeler ve araştırmalar sonucunda bugün bilinen göllerle ilgili yeterli veri mevcut. Bu sayede gölleri özelliklerine göre karşılaştırmak, gözlemler üzerinden analizler yapmak mümkün oluyor. Bu verilere dayanarak dünyanın en büyük 5 gölünü şu şekilde sıralamak mümkün:
- Hazar Denizi
İsminden de anlaşılacağı gibi bir deniz olarak adlandırılabilecek kadar büyük bir göldür. Listede Hazar Denizi’ni takip eden diğer göllere göre oldukça büyük bir farkla birinciliğe sahiptir. 371.000km2 yüzölçümü ile 5 ülkeye kıyısı vardır. Hazar Denizi bu haliyle çevresinde toplanan topraklar için birçok önemli unsura da sahiptir. Göl içerisindeki biyolojik çeşitlilik ve petrol rezervleri ile Hazar Denizi her zaman çok ilgi gören bir oluşumdur. Ayrıca etrafında bulunan ülkelerin turizm yükünün büyük bir kısmı Hazar Denizi’ne aittir.
- Superior Gölü
Superior Gölü listeye ikinci sıradan 82.103km2 alana sahip olmasıyla giriyor. Tatlı su gölleri arasındaki en büyük göl olma özelliğine sahip. ABD ve Kanada sınırında bulunan göl, birçok balık türüne de ev sahipliği yapıyor. Soğuk zamanlarda tamamen buz tutan göl için yılın geri kalan zamanlarında gemi seferleri aktif bir şekilde devam ediyor.
- Victoria Gölü
Afrika kıtasının en büyük gölü olan Victoria Gölü, dünya sıralamasında da 3. sırada yer alıyor. Göl kendi içerisinde birçok adaya sahip. 68.800km2 alana yayılmış olan göl, Afrika için alışılmışın dışında bir manzara ve yeşillik sunuyor.
- Huron Gölü
ABD sınırları içerisinde bulunan göl, dünyadaki en büyük üçüncü tatlı su gölü olma özelliğine de sahiptir. 59.600km2 alana sahip göl,hem kış sporları hemde bazı su sporları için önemli bir yere sahiptir. Ayrıca su için canlı çeşitliliği de oldukça fazladır.
- Michigan Gölü
58.000km2 alana yayılmış olan gölün en büyük özelliklerinden birisi de tümüyle ABD sınırları içerisinde yerleşmiş olması. Göl içerisinde bulunan canlı çeşitliliği ve kış aylarında donması sebebiyle kış sporlarına yatkın olması da diğer pozitif özellikleri arasında sıralanabilir. Aynı zamanda göle çeşitli iklim olaylarına da şahit olmak mümkündür.
Dünyadaki en büyük 5 gölün listelenmesinde iki farklı görüş bulunuyor. Bunlardan biri şu an yaptığımız sıralama gibi gölleri tek tek ele almak. Bir diğeri ise bazı ortak gölleri birleşim olarak tek göl olarak saymak. Michigan, Huron ve Superior gölleri ortak bir göller bölgesinde bulunur. Bu göllerden Michigan ve Huron gölleri bir boğazla birbirinden ayrılır. Eğer bu ayrımı gözetmeden bu iki göl tek bir göl olarak ele alınırsa; Huron-Michigan gölü ikinci sıraya yerleşebilir.
Dünya Üzerinde Göllerin Yerleşimi
Göl oluşumları dünyanın farklı yerlerinde, göller bölgesi diye adlandırılan oluşumlar la sıralı bir şekilde bulunabiliyor. Aynı zamanda bir bölge için yapısal elverişlilik sebebiyle göl oluşumuna daha sık rastlamak mümkün olabiliyor. Çeşitli dağılımlarla gözlemlenen bu göller için; Dünyada en fazla göl hangi ülkede? sorusu da merak ediliyor. Dünyanın en büyük gölleri listesinde de karşımıza çıkan Kanada, dünyada en fazla göl barındıran ülke olma özelliğine sahip. Öyleki Kanada tek başına yaklaşık olarak dünya göllerinin %60ına sahip. Net bir sayı bilinmemekle birlikte Kanada sınırlarında 3 milyonun üzerinde göl bulunduğu bilgisi mevcut.
Yoğunlukla Kanada içerisinde bulunan göller dünyanın geri kalanında da sıkça karşımıza çıkan oluşumlar. Bütün göllerin isimlerini bilmek mümkün olmasa da bazı özel göllerin isimleri ve genel özelliklerini bilmekte fayda vardır. Peki bu göllerin isimleri nelerdir? Nasıl özelliklere sahiptir? En bilindik birkaç göl üzerinden genel bir inceleme yapalım.
- Annecy Gölü
Fransa sınırlarında bulunan göl dikkatle korunan bir doğal güzelliğe sahip. En temiz su olma özelliğine sahip göl keyifli zaman geçirmek için turistik açıdan da tercih ediliyor.
- Bled Gölü
Slovenya’da bulunan göl doğal güzelliği yanında eşsiz manzaralarıyla da dikkat çekiyor. Etrafında yapılan yerleşimlerin de bu doğal güzellikle bir bütün oluşturacak şekilde tasarlanmış olması sayesinde her köşesinde ayrı bir görsel şölen bulunduruyor.
- Como Gölü
İçerisinde dünyanın en büyük göl adasını bulunduran Como, İtalya’da bulunuyor. Göl turizminin en canlı olduğu noktalardan biri olan Como Gölü bölgenin yerleşimi üzerinde de fazlaca etkili olmuş. Göl turizmi açısından etrafta birden fazla turistik yerleşke mevcut.
- Van Gölü
Bu listede olmazsa olmaz göllerden birisi de Van Gölü. Hem Türkiye’nin en büyük gölü olması hem de dünyadaki en büyük sodalı göl olması sebebiyle meşhur göller arasında bulunur. Su değerlerinin genel bileşenlerden daha farklı olması çeşitlilik açısından sınırlayıcı olsa da kendi içerisinde birçok güzelliği barındırır. Bölge turizmi açısından da önemli bir yere sahiptir.
- Hillier Gölü
Dünya üzerinde bulunan saylı pembe göllerden biridir. Göle pembe rengi veren hava şartları ve göl içerisindeki canlıların reaksiyonlarıdır. Bu sebeple yılın her zamanı tam pembe olarak gözlemlenmesede, uzun bir süre pembe haliyle yakalamak mümkündür.
Dünya göller listesi farklı kategorilerde yapılabilir. Yeryüzündeki göllerin sayısı milyonları buluyor. Herkesin talepleri doğrultusunda keyifle ziyaret edebileceği birçok göl bulması mümkündür. Siz de bir göl seyahati yapmayı planlıyor ama dünyanın en güzel gölü nerededir? diye merak ediyorsanız bu listeden bir tanesini seçerek gezinize başlayabilirsiniz. Sizin için en güzel göl hangisi olacak; bunu zaman ve deneyimleriniz gösterecektir.
