Yaşam için en önemli olan şey oksijendir. Her canlı oksijen sayesinde yaşar. İnsan vücudunun yaşamak için ihtiyacı olan oksijen yeteri kadar karşılanmadığında vücutta bazı tepkimeler oluşur. Hipoksi nedir? Oluşturduğu durumlar ve riskler nedir tüm bu soruların cevaplarını aşağıda sıraladık.
Hipoksi
İnsan vücudu için oksijenin önemini bilmeyen yoktur. Bu oksijen canlıların yaşamını sürdürmesi için vücutta bulunması şart olan havadır. Vücudun ihtiyaç duyduğu kadar oksijeni bedende bulundurmaması bazı sorunlara yol açar. Yani, Hipoksi oksijen sorunu ile alakalı bir sağlık sorunudur diyebiliriz. Hipoksi sorununun neden oluştuğu ve en sık kimlerde görüldüğü birçok kişinin merak ettiği konular arasında. Hipoksi bir oksijen eksikliği sorunudur. Ve bu sorun bazı sebeplerden dolayı karşınıza çıkabilir. Hipoksinin oluşmasının birçok farklı sebepleri olmasıyla birlikte vücudun herhangi bir sebepten dolayı yaşadığı travma sonucunda da oluşabilen bir durum olduğunu söyleyebiliriz. Hipoksi neden olur, Hipoksi yani (Oksijen eksikliği) belirtileri nelerdir, sorularının cevaplarını sizler için derledik.
Hipoksi Nedir ve Neden Olur?
Tüm canlıların hayatlarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi için oksijen alması gerekiyor. Oksijen eksik kalırsa birçok sağlık sorunu ile karşılaşılır. Vücut içerisinde yeterli oksijen olmadığı zamanda bu durum hipoksemi veya hipoksi olarak değerlendirilmektedir. Hipoksi yani oksijen yetmezliği durumları çok tehlikeli olarak bilinir. Kişilerin böyle durumlar ile karşı karşıya kaldıkları zaman mutlaka bir sağlık kuruluşlarına gidilerek, muayene olmaları gerekir. Oksijen yeterli olmadığı zamanda beyin ve akciğer gibi hayati organlarda bazı belirtiler ortaya çıkar. Bu durumun uzun sürmesi beraberinde büyük hasarlara sebep olabilir. Hipoksinin görülme sebebi, solunan havada ve arteriyel kan içinde bulunan oksijen miktarlarının azalmasıdır.
Hipoksi Belirtileri Nelerdir?
Hipoksi durumu, oksijen tüketerek yaşayan dokuların yeteri kadar oksijen alamaması sonucu ortaya çıkan bir yetmezlik durumudur. Oksijen yetmezliği, sadece belirli hastalıklarda görülmez. Aynı zamanda düşük seviyelerdeki dalışlarda ve yüksek rakımlı uçuşlarda da ortaya çıkabilmektedir. Uçuş sırasında yolcularda nadiren gözlenen hipoksi durumu, tedavi gerektiren ciddi bir durum olarak karşınıza çıkan bir durumdur. Normal şartlarda insan vücudundaki oksijen basınç oranı en az 0.16 olması gerekir. Hipoksi durumu ortaya çıktığında ise kandaki oksijen basıncı bu değerin altına düşer.
Eğer kan içerisine yeterli miktarda oksijen ulaşmazsa hipoksi ortaya çıkar. Hipoksi durumunun bazı farklı çeşitleri vardır. Bu hipoksi çeşitlerinin gösterdiği belirti ve etkiler her zaman kişilerde farklılık gösterebilir. Hipoksi çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz.
- Hipoksik hipoksi
- Hipemik hipoksi
- Stagnant hipoksi
- Histotoksik hipoksi
Ancak bu durumların dışında görülen bazı farklı hipoksilerde bulunmaktadır. Özellikle tümör ve serebral hipoksisi de pek çok kişide rastlanan bir durumdur.
Hipoksik hipoksi çeşidinde genelde dokularda yeterli miktarda oksijenin bulunmaması durumu gibi. Çünkü dokulara ulaşan oksijen oranı oldukça düşük olmaktadır.
- Hiperemik hipokside, hemoglobin seviyesinin düşmesi ile beraber kanda bulunması lazım olan oksijen azalma gösterir. Bu sebepten ötürü bu hipoksi türü ortaya çıkmaktadır.
- Stagnant hipoksi, kan akımının yetersiz olması gibi durumlarda ortaya çıkar, ve kişilerde bazı belirtiler göstermesine sebep olur.
- Histotoksik hipoksi ise, dokularda bulunan oksidatif olayların (dokuların oksijen kullanabilmesi) engellenmesine bağlı ölümler olarak bilinir. Akut siyanür zehirlenmesi buna örnek gösterilebilir. Adli tıp pratiğinde ise asfiksi terimi genelde solunumdaki mekanik bir engelden kaynaklanan ölüm grupları için kullanılmaktadır.
Hipoksiye sebep olan birçok farklı neden bulunur. Bu sebepler kişiye ve zamana göre değişiklik gösterebilmektedir.
Hipoksi (Oksijen Yetmezliği) ne Neden Olan Bazı Durumlar Şu Şekildedir;
- Yüksek rakıma çıkmak.
- Çalışma ortamlarında veya başka alanlarda kimyasal veya gaz zehirlenme durumları
- Oksijen için sağlıklı olması en gerekli organ olan akciğer sorunları
- KOAH, Amfizem, Bronşit, Astım
- Sadece uyku anında görülen uyku apnesi
- Vücudunuza ağır gelen ve yan etkileri olan bazı ilaçlar
- Genel anlamda Kalp sorunları, ritim bozukluğu, damarlarda tıkanıklık, kalp kapakçığı sorunları gibi…
- Anemi
Özellikler bu hastalıklara sahip olan kişilerde hipoksi durumu çok daha fazla görülmektedir. Oksijen yetersizliğinin oluşmasında bu nedenler etkili rol oynuyor. Eğer bu hastalıklardan birine sahipseniz ve düzenli kullanmanız gereken ilaçlarınız varsa mutlaka aksatmadan ilaçlarınızı içmeli ve oluşabilecek risklere karşı tedbirli olmalısınız. Ayrıca sorunların devam etmesi gibi durumlarda ya da ilaçların yetersiz kaldığınız düşündüğünüzde doktorunuza zaman kaybetmeden başvurmanızda fayda var. Oksijen yetmezliği ertelenmemesi ve riske atılmaması gereken bir konu olduğunu hatırlatmakta fayda var. Bu sebeple mutlaka önleminizi almalısınız.
Hipoksi (Oksijen Yetersizliği) Belirtileri Nelerdir?
Hipoksi yani oksijen yetmezliği yaşayan kişilerde bazı belirtiler görülür. Bu belirtiler ile hipoksi durumunun gerçekleştiği anlaşılabilir. Fakat bu durumun herkeste farklı etki yaratabileceğini söylemek mümkün. Şiddeti ve etkisi her bünyede farklılıklar gösterir. Bu farklı belirtiler aslında kişilerde yatan farklı hastalıkların habercisi ve göstericisi de olabilmektedir. Fakat bu durumu kimse kendi düşünceleri ile anlayamayacağından dolayı bu gibi durumlar yaşandığında incelenmesi ve tedavi edilmesi için mutlaka bir sağlık kuruluşuna gidilmesi gereklidir. Ciddi ve maalesef sonucu ölümle sonuçlanabilecek bir durum olduğu için mutlaka kontrol altına alınması gerekli bir konudur. Hipoksinin yani oksijen yetmezliğinin görülen belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Vücutta huzursuzluk
- Yavaş nefes alma
- Hızlı nefes alma
- Taşikardi
- Kalp ritim bozukluğu
- İletişim kuramama
- Karışıklık
- Algıda kayıp
- Baş ağrısı
- Nefeste daralma
- Halsizlik
- Çarpıntı hissetme
- Koma
- Ölüm
- Dikkatte dağılma, eksiklik
- Deride morarma ve renk değişikliği
- Bakışlarda donukluk
- Görme problemlerinin yaşanması, net görememe
- Hafıza problemleri
- Bilincin yitirilmesi Hipoksi yani oksijen yetmezliği belirtileridir.
Elbette görülebilecek bu belirtiler her kişide farklı seviyelerde olabilmekte. Bazı kişiler hipoksi durumunu çok hafif atlatsalar da bazı kişilerde şiddetli olabiliyor. Şiddetli belirtiler olan kişilerde ölüm ile sonuçlanabilir. Son derece riskli olan bu hipoksi durumunun sağlık kuruluşu tarafından tedavi edilmesi gerekiyor. Tüm bu belirtilerden iletişim kuramama gibi sorunlar hipoksi yaşayan kişiyi daha da zor durumda bırakabiliyor. Herhangi uzun süren belirtiyle birlikte kişilerin zaman kaybetmeden bir hastaneye ulaşması burada hayati önem taşıyor.
Oksijen Yetmezliği
Oksijen yetmezliğinin kişiye vermiş olduğu hasarların ve kişiye yaşattığı sorunları açıkladık. Oksijen her canlının ayakta kalmasını ve yaşaması için gerekli olan en önemli durumdur. Vücutta bazı nedenlerden dolayı oluşan oksijen yetmezliği kişinin yaşamını riske atabilir. Bu sebeple bu gibi durumlarda hemen müdahale edilmedi ve bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Uçak Yolculuğunda Oksijen Yetmezliği Sebepleri Nelerdir?
Uçaklarda bulunan oksijen seviyesi yolcular için her zaman yeterlidir, fakat yüksek rakımlarda gerçekleşen uçuşlar için kabin basıncının çok aşağıda olması sebebi ile kana oksijen taşıma görevi olan kan hücreleri bu görevi olması gerektiği gibi yapamaz. Bu durumda hücrelerin görevlerini düzgün bir şekilde yerine getirememesinden kaynaklı olarak kanın oksijene doyması güçleşir ve böylelikle dokularda oksijen yetersizliği oluşur. Düşük kabin basıncından sağlıklı bireyler çok fazla etkilenmez, ama özellikle kalp, akciğer ve damar rahatsızlıkları olan kişilerde sorunlar oluşmasına yol açabilmektedir.
Hipoksi Durumunda Neler Yapılmalı?
Hipoksi durumu ile karşı karşıya kalan kişi için kesinlikle bir uzmanın müdahale etmesi gerekmektedir, çünkü hipoksinin etkilerini azaltmak ve giderebilmek için hava yolu açılması veya kan dolaşımını tetikleyici bir işlem yapılması gerekebilir. Özellikle uzman olmayan kişiler oksijen yetmezliği durumuna kesinlikle müdahale etmemelidir. Hipoksinin sonuçları çok ağır olabilir bu sebeple özellikle kronik rahatsızlığı olan kişilere sadece uzman müdahale etmelidir. Eğer akciğer, kalp ve damar rahatsızlığınız varsa her uçuştan önce mutlaka doktor kontrolünden geçerek onay almalısınız.
Oksijen Yetmezliğine Karşı Alınabilecek Önlemler Nelerdir?
Modern havacılık koşullarında hipoksi (oksijen yetmezliği) durumunun ortaya çıkmaması için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Bu önlemler bazında; ticari uçuşların çoğu 5 bin feet ile 7 bin feet aralığındaki irtifada gerçekleşir. Uçuşta 10 bin feet irtifanın geçilmesi durumunda ise uçak içi oksijen konsantrasyonunun arttırılması sağlanır.
