Eğin olarak da anılan Erzincan’ın Kemaliye ilçesi, antik çağlardan beri kullanılan tarihi yol üzerinde bulunuyor. Geçmişte Fırat Nehri, günümüzde ise Keban Baraj Gölü’nün başlangıç yerinde yer alan ilçe, geleneksel tarihini koruyan kendine has evleriyle biliniyor. Kil ve kerpiç karışımı ana gövdeyi, yakıcı güneşin etkisinden koruyan ahşap işlemeler eşsiz güzellikleri ile ön plana çıkıyor. Dar sokaklarda gezerken yerel kültürü ve farklı kapıları süsleyen tokmakları yakından inceleyebilirsiniz
Sivas, Malatya, Tunceli ve Erzincan sınırında bulunan ilçenin tarihi, antik çağlara kadar dayanıyor. Uzun yıllarca Diyarbekir eyaletinin Arapgir livasına bağlı bir kaza merkezi olarak hizmet veren şehir, yöre halkının Kurtuluş Savaşı’ndaki kahramanlıkları sonrasında Kemaliye olarak anılmaya başlanmış. Günümüzde zanaatkarları, dokuma işçiliği, kasaplığı ile adını tüm dünyaya duyurmayı başarıyor.
Munzur Dağları’nın kuzeybatısına yer alan Kemaliye’nin etrafı dağlık alanlarla çevrili durumda. İlçe sadece Türkiye’nin değil, aynı zamanda dünyanın en çok ziyaretçi çeken kanyonlarından birini de bünyesinde barındırıyor. Yaklaşık 9 kilometre uzunluğundaki Karanlık Kanyon, kuzeybatı-güneydoğu istikametinde kadar uzanıyor. Kanyon, Fırat Nehri’nin İliç bölgesinden başlayarak Kemaliye’ye kadar uzanıyor. İlçe girişindeki köprüden kanyon girişini fotoğraflayabileceğiniz gibi Karakoçlu Köyü’ndeki seyir terasından tüm kanyon manzarasına eşlik edebilirsiniz. Bu bölgeye ulaşabilmek için köyün batısında biten yolun sonrasında biraz yürümek zorunda kalabilirsiniz. Her zaman rüzgarlı olan seyir terasından büyüleyici fotoğraf kareleri çekebilirsiniz. Karanlık Kanyonunun derinliği çoğu bölgede 400-500 metre olarak biliniyor.
Bu arada Kemaliye tarafından kanyon girişinin sol (batı) tarafına kazma kürekle açılan eski yol, müthiş manzaralar ve tüneller eşliğinde Divriği-İliç yolu ile birleşiyor.

Erzincan Karanlık Kanyon dünyanın en tehlikeli yollarından bir tanesi olarak biliniyor. Dünyadaki en tehlikeli ve zorlu yolları listeleyen yabancı bir web sitesi 2 yıl kadar önce “dünyanın en tehlikeli yolu” arasında yayınladığı Erzincan Karanlık Kanyon Taş Yolu’nun, Çin’de benzeri olan Guoliang Tüneli’nden bile daha tehlikeli olduğunu belirtmişlerdi. Karanlık Kanyon adını güneş ışınlarını direkt almadığı için almış. 500-600 metreyi bulan dik duvarları var. Keban Barajı’nın yapılması buranın kaderini değiştirmiş. Baraj yapılınca sular 80 metre yükselmiş ve bugünkü hayranlık uyandıran muhteşem bir yere dönüşmüş. Şu an Erzincan denilince ilk akla gelen yerlerden en önemlisi Karanlık Kanyon olarak biliniyor.
Karanlık Kanyon’un yapımına 1870 yılında o zaman bölgede yaşayan yerel halkın başladığı düşünülüyor. 2002 yılında devletinde desteği ile genişletilerek araçlarında geçebileceği genişliğe ulaşılmış. Yani Karanlık Kanyon’un yapım aşaması tam 132 yıl sürmüş. Bu kadar uzun sürmesinin nedeni devlet destek verene kadar tamamen insan gücünün kullanılması diyebiliriz.
Yapımı 130 yıl sürmüş olsa da yol sonunda trafiğe açılıyor ve Kemaliye ve Gümüş Çeşme köylerini birbirine bağlanıyor. Genişliği yer yer 2 metreden az ve yol boyunca 22 adet karanlık dar tünel ile devam ediyor. Kemaliyeliler Taş Yolu, Çin’deki ünlü Guoliang Tüneli’nden daha uzun, korunaksız ve tehlikeli oluşuyla ön plana çıkıyor. Hatta bazı bölgelerde iki yönden gelen aracın geçmesine izin vermeyecek kadar dar olan bölümler de bulunuyor. Burada iki aracın ilerleyebilmesi için, araçlardan birinin geriye doğru birkaç kilometrelik virajlı yoldan ters bir şekilde ilerlemesi gerekiyor.
Karanlık Kanyon’un ilk yapılış amacının yüksek dağları aşıp hayvanlarını otlatmak isteyen insanlar tarafından açıldığı düşünülüyor. İlkel el aletleri ile yıllarca kazı işlemi yaptıkları biliniyor. Tabiri caizse iğne ile kuyu kazmışlar diyebiliriz. O yıllarda sadece hayvanların geçişi için kullanılıyormuş ve son derece dar bir geçiş alanına sahipmiş. Sonradan tünel genişletilerek günümüzdeki en son halini 2002 yılında yapılan çalışmaların sonrasında almış.
Tünel dağın ön tarafından başlıyor ve Taş Tünel 7 km sonra sona eriyor. Yer yer hava deliklerinin açıldığını görebilirsiniz. Her tünele önemli o dönemin önemli insanlarının isimleri verilmiş. Karanlık Kanyon’un sulu kısmının uzunluğu ise yaklaşık 9 km olarak biliniyor.
Coğrafi yapısı ve doğal güzellikleriyle her yıl pek çok adrenalin tutkunu yerli ve yabancı turisti kendine çekmeyi başaran ilçe, Karanlık Kanyon ve Taş Yolu ile macera tutkunlarına unutulmaz deneyimler yaşama fırsatı sunuyor.
Turistik Doğu Ekspresi ile seyahat etmeyi tercih eden ziyaretçiler, ilçedeki tarihi ve turistik bölgeleri gezerek, Karasu Nehri’nin ikiye ayırdığı kanyonda, kano, rafting ve tekne turlarına da katılabiliyor.
Karanlık Kanyon Hangi Şehirde?
Karanlık Kanyon, Erzincan ili Kemaliye ilçesinde Munzur Dağları üzerinden akan Karasu Nehri’nin sularının oluşturduğu kanyon olarak biliniyor.
Konum olarak doğu-batı yönünde uzanan Munzur Dağları, Karasu Nehri tarafından oluşturulan ve kuzey-güney yönüne bakan boğaz vadilere ev sahipliği yapıyor. Bu alan Kemaliye Boğazı olarak da anılıyor. Boğazın, İliç’in Bağıştaş köyü ile Kemaliye’nin Dutluca köyü arasında kalan bölgesi ise Karanlık Kanyon olarak biliniyor. Karanlık Kanyon, 25 km uzunluk, 1000 m derinlik, %90 yamaç eğimi ve zaman zaman 10–15 m vadi tabanına sahip olması ile biliniyor.
Karanlık Kanyonda, sürekli olarak katılabileceğiniz kaya tırmanışı, kanyoning, tekne gezintileri düzenleniyor.

Karanlık Kanyon Yapılacaklar
Şırzı Köprüsünün hemen yanından yer alan kalkan motorlu gezi botları ile bir kanyon turu yapabilirsiniz. 10 kişilik teknelerde bu muhteşem kanyonu köşe bucak gezebilirsiniz. Tekne turu kanyonun 8 km’lik kısmında düzenleniyor. Tekne gezisi yaklaşık 40 dakikalık bir rotada ilerliyor. Gezi teknelerinin ilk duraklarının Tarihi Taş Yol olduğunu bilmelisiniz. Turlar genellikle o saatlerde kanyonun içerisinin güneş alması nedeniyle saat 16:00 da başlıyor. Bu nedenle yanınıza bir şapka, güneş koruyucu, bolca su gibi önlemler almanızı tavsiye ederiz. Güneşe ve sıcağa karşı hassas olanlar için önemli bir nokta olduğunu unutmamalısınız. Dağcılık, yürüyüş, kaya tırmanışı, kano ve tekne gezileri yapılan kanyonda arama kurtarma eğitimleri de düzenleniyor.
Karanlık Kanyon, kanyoning yapmak isteyenlerin mutlaka ziyaret etmesi gereken yerler arasında bulunuyor. Karanlık Kanyon, sarp yamaçlara ev sahipliği yapması ve dünyanın en büyük 2. kanyonu olması, bu tarz aktiviteler için oldukça iyi tercih olmasına neden oluyor. Kanyonda bunların yanı sıra kaya tırmanışı ve tekne gezisi gibi çeşitli aktivitelere de katılabilirsiniz. Sizlere pek çok aktivite seçeneği sunan Karanlık Kanyon’u ziyaret ederek bir gününüzü dolu dolu geçirebilirsiniz.
Uluslararası platformda adını tüm dünyaya duyurmuş olan Karanlık Kanyon’da her yıl düzenli olarak Uluslararası Erzincan Kemaliye Kültür ve Doğa Festivali düzenleniyor. Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli yerlerinden gelen ziyaretçi ve sporcular eşliğinde festivale katılabilirsiniz. Bu festival eğlence ve macera deneyimi yaşamak isteyenler için eşsiz bir fırsat olabilir.
Bunların dışında ilçede yer alan tarihi yapıları gezerek tatilini renklendirebilirsiniz. Bölge antik çağdan beri birçok medeniyete ev sahipliği yapması nedeniyle oldukça köklü bir tarihi geçmişe ev sahipliği yapıyor. Bu nedenle bölgede sokaklarda gezerken bile çeşitli tarihi yapılarla karşılaşmak mümkün oluyor. Bu tarihi yerleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ocak Köyü (Hıdır Sultan Abdal Ocağı)
- Kadıgölü
- Hıdır Abdal Türbesi
- Kemaliye Çarşısı
- Prof. Dr. Ali Demirsoy Doğa Tarihi Müzesi
- Apçağa Köyü
- Kemaliye Cami
- Enver Gökçe Müzesi
- T.C. Kültür Bakanlığı Özel Ali Gürer Müzesi
Gibi çeşitli bölgeleri gezmenizi öneriyoruz.