Nevşehir Kapadokya bölgesi, yeraltı şehirleri ile ünlü bir bölge. Burada sayısı 200’ü geçen yeraltı şehirleri bulunuyor. Bunların en büyüğü ise 85 metre derinliğe ve son derece geniş bir alana sahip olan Derinkuyu Yeraltı Şehri. II. Yüzyılda Roma’nın zulmünden kaçarak Mezopotamya üzerinden Kayseri’ye, buradan da Kapadokya’ya gelmiş olan ilk Hıristiyanların burada yaşamış olduğu biliniyor.
Nevşehir’e 30 kilometre uzaklıkta, Nevşehir-Niğde karayolu üzerinde yeralan Derinkuyu Yeraltı Şehri, büyük bir topluluğu içerisinde barındırarak ihtiyaçlarını karşılaması adına çeşitli bölümleri içerisinde barındırıyor. Her ne kadar 8 katı temizlenmiş durumda olsa da devasa durumdaki şehrin 10 ila 12 kattan meydana geldiği düşünülmekte. 1963 yılında tesadüfen keşfedilmiş olan bu şehir, 1967 yılında ise turizme açıldı.
Bölgenin su ihtiyacının 60 – 70 metre derinliğe sahip kuyular ile giderilmesinden dolayı ilçe Derinkuyu ismini aldı. Tarihi ise Asur kolonilerine kadar uzanıyor. Giriş kısımları kolay şekilde fark edilmeyecek tarzda inşa edilen Derinkuyu Yeraltı Şehri, kendini de çeşitli tuzaklar ile korumuş. Gezilebilir bölümü 2 kilometre olup henüz temizlenmemiş alanları ile beraber toplamda 4 kilometrelik bir alanı kaplayan yeraltı şehrinin 8 katının derinliği ise 50 metreye kadar iniyor. Tamamen diğer katların da temizlenmesi ile beraber derinliğin 85 metre olacağı düşünülüyor.
Ziyaretiniz esnasında da görebileceğiniz üzere Derinkuyu Yeraltı Şehri içerisinde savunma, yerleşim alanları, üretim alanları ve havalandırma bölümlerinin iç içe şekilde olduğunu görebilirsiniz. Şarap imalathanelerinin, havalandırma bacalarının, erzak depolarının, manastırların, kiliselerin, su kuyularının, toplantı odalarının ve tuvaletlerin yer aldığı şehirde kimi odalar sadece bir kişinin geçebileceği darlıktaki tüneller ile birbirine bağlanıyor.
Yeraltı şehrindeki tünellerin giriş ve çıkış bölgelerinde güvenlik sebebi ile tünelin kapatılması adına kullanılan büyük taş silindirler yer alıyor. Kapıların arka kısımlarında gerektiği zamanlarda kapıların kapatılabilmesi adına kullanılan taş kütlelere ise “tığraz” ismi verilmiş. Büyük taş tekerleğe benzeyen silindirler, kapıların kapatılması ile beraber olası tehlikelerin önüne geçilmesini sağlıyordu.
Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin Katları ve Bölümleri
Kapadokya bölgesinde var olan yeraltı şehirlerinin bütün özelliklerine sahip olmasının yanı sıra kendine özgü yapısal farklılıkları da içerisinde barındıran Derinkuyu Yeraltı Şehri içerisinde diğer yeraltı şehirlerindeki bölümlerin yanı sıra ikinci katında misyoner okuluna da sahip.
Son derece geniş bir alana oyulmuş olan okulun taban kısmı beşik tonoz ile örtülü. Salonun sol kısmında yer alan mekanlar ise daha çok çalışma odaları şeklinde inşa edilmiş. Yeraltı şehrinin üçüncü ve dördüncü katlarından sonra aşağıya inmeniz için merdiveni kullanmanız gerekiyor. Direkt olarak derinlemesine inilen katlar sonucunda Derinkuyu Yeraltı Şehri içindeki haç planlı kiliseye ulaşıyorsunuz. Yeryüzü ile bağlantılı olan 55 metre derinliğe sahip havalandırma bacası, aynı zamanda su kuyusu olarak da kullanılmış. En alt kısımda yer alan katlara kadar uzanan bu kuyulardan şehrin her katı yararlanamıyordu. Bununla beraber istila olması durumunda zehirlenmenin önlenebilmesi adına bazı su kuyularının ağız bölgesi, yeryüzü ile bağlantılı olmayacak şekilde inşa edilmiş.
Derinkuyu Yer altı Şehrinin Katları
Görenleri kendine hayran bırakmayı başaran Derinkuyu Yeraltı Şehri, her sene yerli yabancı çok fazla sayıda ziyaretçinin akınına uğruyor. Yeraltı şehrinin giriş bölümü ve ilk katında ahır, havalandırma kanalları, mutfak, şaraphane ve oturma salonları yer alıyor. Var olan bu bölümler, giriş ile beraber şehrin en üst katını meydana getiriyor.
İkinci kat genel olarak oturma salonu amacı ile kullanılan bir bölüm. Derinkuyu Yeraltı Şehri ikinci katında erzak depoları, mutfak, mutfağın bitiminde ahır olarak kullanılan bir alan ve çeşitli odalar bulunuyor.
Üçüncü kata gelindiği zaman karşınıza misyoner okulu, mezarlık, kilise ve uzun koridorlar çıkıyor. Bu kat aynı zamanda Derinkuyu Yeraltı Şehri içerisindeki bütün katlara inen havalandırma boşluğunun da bulunduğu yer. Yeraltı şehrinde toplamda 52 tane havalandırma bacası yer alıyor. Bu katın içerisinde aynı zamanda tünelleri ve günah çıkartma alanlarını görebilirsiniz. Yeraltı şehrinde bulunan bu tüneller ile bölge içerisinde yer alan diğer yeraltı şehirlerine bağlanıldığı düşünülmekte. Üçüncü katta yer alan ve 9 kilometre uzunluğa sahip tünelin, Kaymaklı Yeraltı Şehri’ne bağlandığı görüşü son derece baskın. Var olan bu tünel iki metre yüksekliğe ve iki metre genişliğe sahip. 4 kişinin beraber yan yana rahatça yürüyebildiği tünelin aynı zamanda hayvanların geçişi için de kullanılmış olduğu tahminler arasında yer alıyor.
Dördüncü kata gelindiği zaman sizi zindan ve sığınma yerleri karşılıyor. Bu kata geldiğiniz zaman sarnıcı, su kuyularını, mezarları ve havalandırma bacalarını görüyorsunuz. Beşinci kat ise Derinkuyu Yeraltı Şehri bağlantı noktası. Üçüncü kattan aşağıya doğru gelen tünelin sonunda havalandırma bacası ve sahanlık bulunuyor. Havalandırma bacasının devamına gelindiği zaman ise birbiri ile bağlantılı olan odalar ve beşinci kat ile yedinci katı birbirine bağlayan tünelin başlangıcı yer alıyor. Yeraltı şehrinin altıncı katı, beşinci ve yedinci katı birbirine bağlayan tünelden meydana geliyor. Tünelin üzerinde bulunan beş bölümden üçünün tünel kontrolünün yapıldığı kontrol noktası, ikisinin ise kapı odası olduğu tahmin ediliyor.
Toplantı odası, kilise, salon, mezarlık odası ve su kuyusunun bulunduğu Derinkuyu Yeraltı Şehri yedinci katı, aynı zamanda yeraltı şehrinin de en geniş bölgesi olarak biliniyor. Beşinci kat ile ortak olan tünelin bittiği noktanın sonrasında dört basamaklı merdiven ile yedinci kata çıkılmakta. Yedinci katın merkezine gelindiği zaman toplantı salonu sizi karşılıyor. Son kat olan sekizinci katta ise havalandırma bacasının yer aldığı ufak bir oda bulunuyor.
Derinkuyu Yeraltı Şehri’ne Nasıl Gidilir?
Geçmişin izlerini ve jeoloji harikası bir yeri ziyaret etmek istediğinizde, Derinkuyu Yeraltı Şehri size istediklerinizi en iyi şekilde yerine getirme fırsatını sunuyor. Burayı ziyaret etmek istiyor ve mümkün olan en kısa sürede bölgeye ulaşmak adına planlama yapmak istiyorsanız, ilk olarak incelemeniz gereken alternatif havayolu olmalı. Derinkuyu Yeraltı Şehri’ne en yakın havalimanı yaklaşık 62 kilometre uzaklıkta yer alan Nevşehir Kapadokya Havalimanı. Bunun yanı sıra Kayseri Havalimanı da yine yeraltı şehrine gelmek istediğiniz zaman tercih edebileceğiniz bir havalimanı. Kayseri Havalimanı ile Derinkuyu Yeraltı Şehri arasında 114 kilometre mesafe bulunuyor. Üstelik her iki havalimanına İstanbul’dan düzenli olarak uçak seferleri yapılıyor.
Nevşehir kent merkezine geldikten sonra Derinkuyu Yeraltı Şehri bölgesine ulaşmak içinse Nevşehir – Kaymaklı – Derinkuyu istikametinden devam etmeniz gerekecek. Bu bölge ile alakalı bilgi sahibi olan profesyonel isimler ile yeraltı şehrini gezmek istiyorsanız, hem Niğde hem de Nevşehir merkezlerden ilçeye de Derinkuyu Yeraltı Şehri’ne günlük olarak turlar düzenleniyor. Belirli zaman aralıklarında düzenlenmekte olan bu turlar sayesinde yeraltı şehrinin bir noktasını görebilir, burada tarihin ve doğanın arkasında bıraktığı en iyi sonuçlarını görebilirsiniz.
