Çeşitli sebeplerden dolayı yaşanabilen ve birçok insanın sahip olduğu uçma korkusu, uçak korkusu ve uçak fobisi olarak da adlandırılıyor. Aviofobi olarak da bilinen ve uzman kişilerden de yardım alındığında üstesinden gelinebilen bu problemi yenmenin birçok yolu var. Can kaybı oranlarına bakıldığında en güvenilir ulaşım araçlarından biri olan uçak, bazen seyahat etmenin tek seçeneği bile olabilmekte. Bu sebeple hayatı zorlaştırabilen ve kişiyi oldukça strese sokan uçak fobisini hafifletmek ve yenmek adına bazı yöntemleri listelelik. İşte uçak korkusunu yenebileceğiniz bazı yöntemler!
Uçak Korkusunun Belirtileri Nedir?
Uçak korkusunun birçok belirtisi vardır. Belirtiler; ortama, kişiye ve uçuş süresine göre değişiklik gösterebilir. Uçak kapısı açıldığında ve uçağa yaklaşıldığında titreme ve gerginlik yaşanıyorsa ve bunun yanı sıra kalp hızında artma ve nefes darlığı yaşanıyorsa kişi aviofobiye sahip olabilir. Bazı durumlarda uçak fobisinde sahip olan insanlar ileri düzey panik ataklar ve gerçeklikten kopmuş hissetme gibi semptomlar gösterebilir. Mide bulantısı ve ölme korkusu gibi semptomlarında eşlik edebileceği uçak fobisi, kişiyi kötü etkileyerek bazı kalıcı sorunlara yol açabilir. Bu sebeple gerekli önlemler alınmalı ve problemin üstesinden gelinmelidir.
Uçak Korkusunun Sebepleri Nelerdir?
Uçak korkusunun kesin ve net nedenleri bilinmemektedir ancak bazı faktörler uçak fobisinin oluşmasında rol oynayarak uçak fobisini tetikleyebilir. Bunlardan biri travmatik bir uçuş deneyimi yaşamak veya bir uçak kazasına tanık olmaktır. Bir çok kez uçağa binmiş ve hiçbir sıkıntı yaşamamış kişiler bile uçuş esnasında bu tarz sorunlar ile karşılaştığında korkuya kapılarak travma sahibi olabilirler. Hayatlarının her noktasında kontrolü elinde bulundurmaya çalışan ve sık sık kontrol sorun yaşayan kişiler de uçak fobisine sahip olabilirler. Bu kişilerde uçak korkusunun sebebi ise kontrolün onlarda olmadığını düşünerek paniğe kapılmaları olabilmektedir. Çevreden duyulan ve içselleştirilen olumsuz sözler ise uçak fobisini etkileyebilmektedir. Uçak korkusunun sebeplerinden bir diğeri ise genetik yatkınlıktır. Aile bireylerinden herhangi birinde bulunan uçuş fobisi kişinin kendisinde de görülebilir. Kötü hava durumları ve uçuş esnasında yaşanan türbülans ve rötarlar ise yolcuyu olumsuz etkileyerek uçak korkusu yaşamasına sebep olabilmektedir.
Uçak Korkusu Nasıl Yenilir?
- Uçak korkusunu yenmenin ilk yolu korkunun başlangıcını tespit etmek ve korkuyu neyin tetiklediğini bulmaktan geçiyor. Uçak korkusunu tetikleyen faktörün türbülans mı, uçağın kalkış anı mı, yaşanılan ya da şahit olunan bir kaza mı, hijyen mi ya da başka bir faktör mü olduğunu tespit etmek uçak korkusunu yenmek adına sağlam bir adım olacaktır.
- Uçuştan önce hava durumunu takip etmek ve akımlar hakkında bilgi sahibi olmak uçak korkusu yaşayan kişinin kendisini hazırlıklı hissetmesine yardımcı olarak uçuş esnasında daha rahat ve güvende hissetmesini sağlayacaktır.
- Uçuş esnasında yaşanabilecek korkuyu azaltmak ve en aza indirmek için uçuştan önce nefes egzersizleri, yoga ve meditasyon gibi aktiviteler yapmak rahat bir yolculuk geçirmeye yardımcı olabilir. Uçuş sırasında korku yaşandığında derin derin nefesler almak sinir sistemindeki olumlu etkisinden dolayı stresi ve kaygıyı oldukça azaltacaktır. Ancak nefes tekniklerini doğru ve bilinçli yapmak oldukça önemlidir.
- Birçok havayolu şirketi ise uçak korkusu yaşayanların dikkatlerini dağıtmak amacıyla dizi ve film izlenebilecek, müzik dinlenebilecek ve derci okunabilecek uçak içi eğlence araçlarına erişim sağlar. Uçak korkusu yaşayanların bu hizmetlerden faydalanması yaşanılan kaygı ve korkunun önünde geçerek stresi azaltabilir. Bu sayede kişi yaşadığı korku dışında film-dizi ya da müziğe odaklanarak kendini daha iyi hissedebilir.
- Uçak korkusu yaşayan kişinin arkadaşları ve aile üyeleri sohbet etmesi yaşanılan endişe ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Kişinin yaşadığı endişe ve korku hakkında problem çözücü ve empati kurarak yaklaşmak kişinin anlaşıldığını hissetmesine sebep olabilir ve kendini daha güvende hissetmesine yardımcı olabilmektedir.
- Yolculuk esnasında uyumak ise uçak korkusu yaşayan kişiye yardımcı olabilecek seçeneklerden biridir. Kişi uyumakta zorluk çekiyorsa bir doktora danışabilir ve uygun düzeyde bir sakinleştirici kullanarak kendini daha dengede hissedebilir.
- Uçakta görevli kabin ekibi ile iletişim kurmak da yaşanılan kaygının azalmasına yardımcı olabilmektedir. Ayrıca korku yaşayan kişinin kaygı ve korku duymasının sebeplerini kabin ekibi ile paylaşması ve bu konuda bilgi alması ise kişinin daha iyi hissetmesine katkıda bulunacaktır.
Uçak Korkusu Nasıl Tedavi Edilir?
Uçak korkusu yaşayanlar yukarıdaki tüm önerileri uygulamış ancak başarılı olamamış olabilir. Bu durumda ise kişinin kesinlikle uzman desteği alması gerekiyor. Uçak korkusunun tedavi edilmesinde ise birçok farklı yöntem ve psikoterapi yöntemi kullanılmakta. İşte bu tedavi yöntemlerinden birkaçı!
- Genellikle diğer fobiler için de kullanılan bilişsel davranışçı terapi, korkulu davranışlara katkısı olan olumsuz düşünceleri değiştirmeye odaklanan ve çalışan bir yaklaşımdır. Bu terapiyi uzman eşliğinde uygulamak problemin çözülmesi adında oldukça etkili olacaktır.
- Maruz kalma ise uzmanlar tarafından uçak korkusunun üstesinden gelebilmenin en iyi yöntemlerinden bir tanesi olduğu düşünülüyor. Uçak korkusu yaşayan kişilerin kontrollü maruz kalma yöntemleri uygulaması oldukça etkili bir yöntemdir. Maruz kalma yöntemlerinden birkaçı ise sanal gerçeklik, uçuş simülasyonu ve gerçekten uçma olarak sıralanabilmekte.
- Sistematik duyarsızlaşma ise uçma korkusu ve uçak fobisi gibi fobileri tedavi etmek amacı ile kullanılan, herhangi bir korku nesnesine ya da durumuna karşı aşamalı olarak maruz kalmayı içerir.
- Bireysel terapi ise hipnoterapi ve sanal gerçeklik teknikleri sayesinde kişinin uçak korkusunu iyileştirebilir. Bu terapi sayesinde kişi uçma ve uçak korkusunu gereken destek ile yenerek daha konforlu seyahatler gerçekleştirebilir.
- İlaçlar ise bazen bulantı, anksiyete ve panik atak gibi uçak korkusu ile ilişkili belirgin semptomları hafifletmeye yardımcı olmak adına, doktor kontrolünde reçete ile kullanılabilir. İlaçların uzman doktor tarafından önerilmesi ve doktor tavsiyesi dışında kullanılması kesinlikle doğru değildir. Ancak ilaçlar kısa vadeli çözümlerdir. Daha etkili ve kalıcı bir tedavi süreci için ilaçların psikoterapi ile beraber kullanılması daha etkili bir yöntem olacaktır.
- Grup dersleri ise uçak korkusu dışında başka bir rahatsızlığı bulunmayan bireylerin yardım alabileceği yöntemlerden biri. Grup dersleri bazen havayolu şirketleri tarafından sunulan, genellikle bir hafta sonu ya da üç gün kadar süren derslerden oluşur. Dersler sırasında uçak korkusu yaşayan kişi pilotlarla tanışabilir, havayolu güvenliği hakkında bilgi sahibi olarak gerçek bir uçağa binme şansı bile yakalayabilir. Bu sayede kişi sürece ve çevreye daha aşina olarak kendini daha güvende ve rahat hissedecektir.
Aerofobi olarak da adlandırılan uçma ve uçak korkusu sık karşılaşılabilen bir tür özel fobidir. Kimileri için uçmayı düşünmek bile oldukça gergin bir durumken, kimileri ise sadece mide bulantısı ile durumu atlatabilir. Uçma eylemi ya da düşüncesinde karşı belirli şiddetlerde gelişen ve tekrarlayan korku düşüncesi olan aerofobinin önüne geçilmezse bazı sorunlara yol açabilir. Havayolu seyahatlerinin oldukça sık gerçekleştiği bu dönemde uçak korkusu kişiyi seyahatten alıkoyabilir. Ancak uçak korkusu atlatılabilir bir durumdur. Böyle durumlarda kişi bu yazımızda belirttiğimiz yöntemleri deneyebilir, bir sonuca varamadığında ise uzmanlardan yardım alarak uçak korkusunu zamanla atlatabilir.
