Antalya’nın Kaş İlçesi’nde konumlanan Xanthos Antik Kenti, geçmişten günümüze kadar ulaşan önemli bir kent. Geçmişi Milattan Önce 1200’lü yıllara kadar dayanan kent birçok kez yerle bir olsa da küllerinden tekrar doğarak orijinalliğini yansıtıyor. Bu durumun temel nedenleri arasında kentin çok fazla savaş görmesi yer alıyor. Romalılar ve Büyük İskender başta olmak üzere çeşitli imparatorluklar tarafından yağmalanan Xanthos Antik Kenti, antik zamanda yapılan savaşların neredeyse hepsinde kullanıldı.
Xanthos’un yıkılmasında baş rolü savaşlar ve isyanlar üstlense de doğal afetlerde etkili olmuş. Nehir taşması, depremler gibi çeşitli doğal afetler sonucunda antik kentte meydana gelen hasarlar burayı bir hayli yıpratmış. Ancak bugün bakıldığında toprak altında bulunan gizemler açığa kavuşmaya devam ediyor. Uzun yıllardır UNESCO Dünya Mirası Listesinde bulunan Xanthos’un mutlaka ziyaret edilmesi gerekiyor.
Xanthos Antik Kenti’ndeki Önemli Eserler
Xanthos Antik Kenti geçmişte savaş ve isyanlar başta olmak üzere doğal afetler sonucunda hasara uğramış olsa da bugünlere ulaşan kalıntıları görülmeye değer. Lahit mezarları, kaya mezarları ve döneme ait olan araç gereçler burada bulunuyor. Ayrıca mezarın üstünde yer alan motifler ve yazıtlar hala okunabilir vaziyette görünüyor. Xanthos Antik Kentin de hüküm süren medeniyetler tarafından pek çok kez restore edilen tiyatrosu, buranın en ihtişamlı yapıt olma rolü taşıyor. Öte yandan erken Hristiyanlık zamanında inşası tamamlanan tarihi kilise de görülmeye değer yapıları arasında yer alıyor. Bunların dışında 2 tane anıt yer bulunuyor. Xanthos Antik Kenti’nde görülmesi gereken alanlar arasında aşağıdakiler sayılabilir:
Harpy Anıtı
Arkeoloji tarihinde büyük bir yere sahip olan Harpy Anıtı, 8,87 metre yüksekliğiyle dikkat çekiyor. Büyüleyici güzellikteki kabartmalı anıtının üzerinde bahsi geçen hikayede, mezar sahiplerine ailelerinin verdiği hediyelere rastlanıyor. Yunan Mitolojisine göre ölülerin ruhunu tanrılara götürmekle görevlendirilen yaratıklar da motiflerin üstünde yer alıyor. Geçmişte sirenlere harpy dendiğinden anıtın ismi de Harpy olmuş.
Bölgede 1840 senesinde yapılan kazı çalışmalarından sonra Harpy Anıtı’nı da içeren birçok önemli eser, Arkeolog Charles Fellows tarafından İngiltere’ye taşınmış. Bugün ziyaret edilen Xanthos Kentindeki bu anıt, orijinalinin benzeri olup, asıl anıt Londra şehrinde British Museum’da sergileniyor. Antik Kente gidenlerin mutlaka görmesi gereken bu yapı, adeta tüyler ürpertiyor.
Nereidler Anıtı
Kazı çalışmaları sonucunda başka bir yere taşıyan önemli bir eser de Nereidler Anıtı oluyor. Mimarisine bakıldığında İon Düzenini andırdığı söylenen bu yapının sütunlarının arasına bakıldığında on iki Nereid heykeli görünüyor. O nedenle de Nereidler Anıtı olarak nitelendiriliyor. Bugün bakıldığında yalnızca temellerine rastlanan Nereidler Anıtı’nın orijnali British Museum’da yer alıyor.
Xanthos Antik Kenti’nin Tarihi
Köklü geçmişiyle dikkat çeken Xanthos Antik Kenti, bünyesinde barındırdığı tarihi güzelliklerinden dolayı adeta zamandan yolculuğa çıkarıyor. Kent içerisinde yer alan Roma Tiyatrosu, tarihi kilise, anıt vb. tarihi yapıların orijinalleri İngiltere sınırları içerisinde yer alsa da bölge kalıntılarıyla da etkilemeyi başarıyor. Özellikle anıtların görünümü üzücü olsa da Xanthos’un taşıdığı tarihi bir ruhtan hiç ödün vermediği söyleniyor.
Xanthos Antik Kenti’ndeki mezarların üstünde yer alan motif ve kabartmalar, antik tiyatronun kondisyonu, yazıtları görülmeye değer kalıntıları arasında yer alıyor. Tepenin üstüne yapılan kentin zirvesine çıkıldığında panoramik manzaralara şahit olunuyor. Burada antik kentte karşı eşsiz fotoğraf ve videolar çekmek mümkün oluyor.
Xanthos Antik kenti M.Ö. 546 tarihinde Pers Kumandanı Harparos tarafından işgal edilmiş. Xanthos halkı ise, şehrini büyük bir mücadele vererek savunmuş. Ancak Harpagos’un zalimliğine karşı koyulamadığından kadın ve çocuklarda olmak üzere kent ateşe verilmiş. Bunun sonucunda ise, Harpagos ordusu geri çekilmek zorunda kalmış. Antik kentin tamamen yok olmasından sonra geriye kalan 80 aile şehri tekrar inşa etmiş. M.Ö. 475 ile 450 arasında antik kentte bir yangın meydana geliyor. Yangın sonucunda da zarara uğrayan antik kent yeniden inşa ediliyor. Modern dünyaya uygun inşadan sonra, halk Yunanlılar ile güçlü ilişkiler kurmaya başlıyor. Antik Kent M.Ö. 309 tarihinde Suriye Kralı olan 3. Antiokhos’un işgalinden sonra egemenliği kabul etmek zorunda kalıyor.
Xanthos Antik Kenti, M.Ö. 2. yüzyıla kadar Likya Birliği’nin başkenti olarak devam etmiş. M.Ö. 42 senesinde Romalı Brütüs tarafından yıkılmış. Ardından Roma İmparatoru olan Marcus Antonius tarafından yeniden yapılmış. Roma egemenliğinde kalan antik kentin son hali, M.Ö. 1. yüzyılda yeniden yapılan eserlerden oluşuyor. Xanthos kentinde 1950 senesinde Fransız arkeologlar tarafından detaylı bir şekilde kazı çalışması yürütülmüş. Bugün bakıldığında antik kentte rastlanan su ve bloklar, o zamanlar da yapılan kazıların neticesinde ortaya çıkmış.
Xanthos Antik Kenti’ne Nasıl Gidilir?
Xanthos Antik Kenti’ne gitmek isteyenler için birçok ulaşım seçeneği bulunuyor. Bahsi geçen bu kente gitmek için toplu taşıma araçlarından otobüsün kullanılması gerektiği öneriliyor. Ekonomik ve pratik ulaşım araçlarından olan otobüs ile kısa zamanda antik kente ulaşmak mümkün oluyor. Bunun dışında minibüs ile gitmek de mümkün oluyor. Tıpkı otobüsler gibi ucuz ulaşım araçlarından olan minibüsler kısa sürede antik kente ulaşabiliyor. Xanthos Antik kentine kısa sürede ve konforlu biçimde ulaşmak isteyenlere ise, ticari taksiler öneriliyor. Antalya’nın istenilen noktasından binilecek taksi ile kısa zamanda Xanthos Antik Kente ulaşılabiliyor. bunun dışında araç kiralama seçeneği tercih edilebiliyor.
Xanthos Antik Kenti’ne farklı şehirden gelmek isteyenler hava yolu veya karayolunu tercih edebiliyor. Bu kapsamda ise, Antalya havaalanı ya da Dalaman havaalanının kullanılıyor. Antalya Havaalanından Xanthos Antik kentinin arası 210 kilometre olup, karayolu yolculuğu 3 saat sürüyor. Öte yandan Dalaman Havalimanı ile Antik kentin uzaklığı 105 kilometre olup, yaklaşık 1 buçuk saat sürüyor.
Xanthos Ören Yeri Giriş Ücreti
Xanthos Ören Yeri’ne girmek isteyenlerden belirli bir ücret talep ediliyor. Bu ücret tam ve öğrenci kapsamında olup farklı giriş ücretlerinden oluşuyor. Ancak tur şirketleri ile antik kente gidildiğinde daha indirimli giriş ücretlerinden yararlanılıyor. Bunun dışında müze kartı bulunan gezginler Xanthos antik kentine ücretsiz bir şekilde girebiliyor. Müze kart sayesinde antik kente 1 yıl içerisinde 2 kez girmek mümkün oluyorken, Plus müze kartı olanların sınırsız ziyaret etme hakkı bulunuyor. Xanthos Antik Kenti’nin Giriş ücreti 2022 itibarıyla 20 TL’den oluşuyor. 08:30 ile 19:00 saatleri arasında antik kenti ziyaret etmek mümkün oluyor.
Xanthos Antik Kenti Nerede?
Xanthos Antik Kenti, Muğla’nın Fethiye ilçesine yaklaşık olarak 50 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Bahsi geçen bu kent, Antalya’nın kaş ilçesine ise, 27 kilometrelik bir mesafede bulunuyor. Xanthos Antik kentinin bulunduğu yere toplu taşıma araçları, özel araç, taksi veya araç kiralama ile gitmek mümkün oluyor.
Birçok ulaşım seçeneği ile varılan Xanthos Antik Kenti’nde tarihi kalıntılara şahit olmak, fotoğraf ve video çekilmek ve Lidya döneminin gizemli dünyasında zaman geçirmek mümkün oluyor. Geçmişin tarihi yansımalarının en derinden hissedildiği bu bölgeyi ziyaret ederek kültürel yönü arttırmak mümkün oluyor. O nedenle yerli ve yabancı turistlere Xanthos Antik Kenti öneriliyor.
